«فجر» نه فقط یک نام که صفت جشنواره تجسمی است

به گزارش هنردستان: ستاد برگزاری جشنواره تجسمی فجر در پی انتشار نقد مدیر خانه عکاسان ایران بر این جشنواره در خبرگزاری مهر، پاسخی را ارائه داد.

در پی برگزاری کنفرانس خبری دبیران دهمین جشنواره بین المللی هنرهای تجسمی فجر، یادداشتی با عنوان «نقدی بر رویکرد جشنواره تجسمی فجر» که ستاد برگزاری جشنواره توضیحات ذیل را در اختیار رسانه ها قرار داد.

تردیدی نیست که نقد تخصصی و حرفه ای از بنیان های قوام بخش به ویژه رخدادهای فرهنگی و هنری است. تفکیک سَره از ناسَره و راهکاری برای رمز گشایی خوبی‌ها و بدی‌های یک پدیده و قضاوت دوجانبه در مورد یک گزاره‌ کارکرد ذاتی نقد است و از این رو ستاد برگزاری جشنواره، همواره خود را محتاج نقد با ساختارهای تخصصی و منصفانه می داند و همواره از آن استقبال می کند.

رویکرد ۳ دوره اخیر، ارتقا و توسعه همه سونگر و ساختارمند جشنواره هنرهای تجسمی فجر بوده است. بدین سبب علاوه بر هم افزایی پتانسیل هایی که پیش از این به چند رشته محدود شده بود، بستر گسترده تری برای به عرصه آمدن ظرفیت های نظری، ایده پردازانه و خلاقیت های تجسمی کشور فراهم آورده است. نتیجه قهری این رویکرد پیوستن هنرمندانی است که پیش از این جایگاه تعریف شده ای در جشنواره نداشتند.

ستاد برگزاری جشنواره، با بازخوانی تجربه های بدست آمده از تجربه های پیشین، اجرای دوسالانه ها و رخدادهای تخصصی رشته های تجسمی کشور، رویکرد جشنواره را تعامل و هم افزایی تعریف کرد. در این ساختار نه تنها هم نشینی رشته ها، بلکه علاوه بر استقبال از رویکردهای کلاسیک، زمینه را برای تعامل، هم افزایی و برخورداری از ظرفیت های روزآمد و میان رشته ای نیز فراهم ساخته است.

بالطبع با چنین رویکرد و تعریفی فجر نه صرفا یک عنوان و مناسبت بلکه صفت جشنواره هنرهای تجسمی است. مطلعی سالانه در نمایش روزآمد هنرهای تجسمی کشور و برخاسته و نضج گرفته از متن جامعه و رویدادهای بزرگ انقلاب اسلامی.

تردیدی نیست که با توجه به قدمت جشنواره نمی توان ادعا کرد که این رخداد نمایه جامع ظرفیت هنری کشور است اما رویکرد و اقبال هنرمندان سرشناس و جویای نام، موید توفیق نسبی آن است. مشارکت بیش از ۱۱ هزار اثر در این دوره و در حالی که هر هنرمند مجاز به ارائه بیش از ۲ اثر نبوده آن هم صرفا در بخش فراخوان مشتی است نمونه خروار.

اصالت بخشی به ایده، پیام و تاثیرگذاری آثار هنری، عرصه را برای دستیابی به اهداف پیش گفته فراهم ساخت و از این رو شاهد حضور آثاری درخور از حوزه های مختلف و اسامی گوناگون در کنار هم هستیم که پیش از این و حتی اکنون مشابهی در رخدادهای هنری کشور نمی توان برای آن سراغ کرد. استقبال مردمی و رسانه ها و حتی مجامع تخصصی هنرهای تجسمی برای مشارکت و ارزیابی و رونق نقد و نظر خود موید این نکته است.

تردیدی نیست که خاستگاه جشنواره، جشن های پیروزی انقلاب اسلامی است و طبعا این شاخصه بزرگترین سرمایه و ضمانت بخش حمایت از تمامیت هنرمندان و آثاری است که در بستر انقلاب و جامعه جوانه زده و رشد می یابند.

بر این باوریم که هنرمندان، قشر فرهیخته و پیشرو جامعه هستند که به مثابه عاطفه و دغدغه های جمعی، بیم ها و امیدهای جامعه خود و جامعه بشری را هنرمندانه نمایان می سازند.

اظهارات بزرگان و اندیشمندان نیز چنین رویه ای را همواره مورد تاکید قرار داده اند.

در بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب در تعریف هنر آمده است که «هنر یک شیوه بیان است، یک شیوه ادا کردن است. منتها این شیوه بیان از هر تبیین دیگر رساتر، دقیق تر، نافذتر و ماندگارتر است. دقت در هر یک از این چند تعبیری که عرض کردم: رساتر بودن، دقیق تر بودن، نافذ تر و ماندگارتر بودن، در فهم معنای هنر کمک می کند. ای بسا که یک گزارش غیر هنری، گرچه علمی و تحقیقی و دقیق، خاصیت ارائه هنری را نداشته باشد. بارها گفته ام که هر پیامی، هر دعوتی، هر انقلابی، هر تمدنی و هر فرهنگی تا در قالب هنر ریخته نشود، شانس نفوذ و گسترش ندارد و ماندگار نخواهد بود و فرقی هم بین پیام های حق و باطل نیست.»

در تعریف دیگری می فرمایند که «کار هنر با محتوا پایان نمی یابد، قالب نیز ارزش بسیار دارد. ظرف نازیبا، مظروف زیبا را زشت جلوه می دهد و برای ساختن ظرف زیبا در عرصه هنر تنها استعداد کافی نیست.»

با اقتدا به این رهنمون، آثاری که در جشنواره پذیرفته می شوند هر یک برداشتی هنرمندانه از جهان پیرامون ما هستند. از این روست که طیف و گستره آثار از مضامین مقاومت و رویدادهای بزرگ انقلاب اسلامی تا دلواپسی های زیست محیطی، و پیشنهادهای هنرمندانه در جشنواره مجال عرضه یافته اند و این مهم نه از مسیر تمهید بخش و سهمیه خاص، بلکه در روند جاری جشنواره محقق شد و با برخورداری از غنای مفهومی و تناسب در قالب های هنرمندانه نیز مقتدرانه توجه شورای هنری، گروه داوران و مخاطبین را جلب کرده اند.

تجلیل و نکوداشت رخدادهای موثر حوزه هنرهای تجسمی کشور بخش مهم و آغازین جشنواره های هنرهای تجسمی فجر در ۳ سال اخیر بوده است. تجلیل از مجموعه نمایشگاه ها و جشنواره های هنر ایثار و مقاومت (ساماندهی شده از سوی بنیاد شهید و امور ایثارگران) و جشنواره جهانی هنر مقاومت در ادوار هفتم و نهم در کنار معرفی و نکوداشت حامیان و فعالان عرصه تجسمی که هر یک به نوبه خود سهمی در ارتقا و ترویج هنر این مرز و بوم ایفا می کنند را می توان نمونه ای از توجه به رخدادهای معیار در جشنواره برشمرد.

همکاری و مشارکت استانهای کشور، نگارخانه ها و دیگر کنشگران هنرهای تجسمی در جشنواره رویکردی است که هرچند دیرهنگام اما آن را گامی موثر در تقویت ملی جشنواره می دانیم. راهکاری که با این شیوه مورد مطالبه هنرمندان کشور بوده است. در این دوره هنرمندان کشور خود برگزار کننده و عرضه کننده گنجینه های فاخر هنر استان در استان و جشنواره هستند. به دیگر بیان جشنواره هنرهای تجسمی به ۲۵ جشنواره توامان کشوری تحول ساختار داده است.

امید است با رویکرد های پیش گرفته و همیاری بیش از پیش هنرمندان، منتقدان و مسئولین، جشنواره بین المللی هنرهای تجسمی فجر بتواند در تقویم و عرصه رخدادهای عالی هنری جهان جایگاهی در خور با مختصات فرهنگی، هنری و تمدنی انقلاب اسلامی و فرهنگ باور ایرانی بدست آورد و مرکز هم آیی آثار و هنرمندان آزاده سراسر جهان گردد. بر این باوریم که هنر این دیارهنر پرور، شایسته چنین جایگاهی است با احترام به تمامی ظرفیت ها می توان بدان دست یافت.

ستاد برگزاری دهمین جشنواره بین المللی هنرهای تجسمی فجر»

امتیاز دهید