دیجیتال از نان شب هم برای سینمای ایران واجب تر است

 کارگاه تخصصی «شیوه‌های نوین تولید با نگاهی به جلوه‌های بصری» روز شنبه ۲۸ بهمن در سالن سیف الله داد خانه سینما برگزار شد و متخصصین این حوزه، آخرین کارهای انجام گرفته مربوط به جلوه‌های بصری و VFX در سینمای ایران را به بحث و بررسی گذاشتند و در مورد شیوه تعامل بین فیلمساز و طراح جلوه‌های بصری گفتگو کردند.

امیررضا معتمدی رییس صنف جلوه‌های بصری سینمای ایران که مسئولیت طرح مباحث این کارگاه را نیز بر عهده داشت پس از ارائه شفاهی و تصویری بخشی از تاریخچه‌ ظهور و بروز جلوه‌های بصری در سینما گفت: جلوه‌های بصری یک تخصص میان‌ رشته‌ای میان سینما و انیمیشن به حساب می‌آید. باورپذیری کار جلوه‌های بصری اهمیت بسیار بالایی دارد و اگر جواب ندهد فیلم عملا قافیه را باخته‌ است. فناوری، ابزار هنرمند است تا هنرش را در بالاترین سطح باورپذیری زمان خودش ارائه کند. ذهن ما به مرور با گذشت زمان توسط سینما تربیت شده و تصاویر عجیبی که می‌بیند برایش ملموس‌تر شده است.

وی در مورد شرایط مختلف کار با VFX توضیح داد: بخش ساده جلوه‌های بصری، اصلاح تصویر است. به بیان دیگر، هر تصحیحی که در تصویر صورت می‌گیرد. تکنیکی‌ترین جلوه‌های بصری نیز کروماکی و کار با آن است. یک سری نکات و قواعد برای حرفه‌ای و باورپذیر بودن جلوه‌های بصری باید انجام گیرد تا ترکیب تصویر برای بیننده قابل باور باشد. اصل مطلق جلوه‌های بصری، انجام هر تلاش ممکنی جهت متقاعد کردن مخاطب است. باید هر پلانی بارها و بارها دیده شود و بررسی شود کجای آن ممکن است مخاطب، فیلم را به لحاظ علمی، کمپوزیسیون، ترکیب تدوین و حتی شیوه قصه‌گویی قبول نکند.

تورج منصوری مدیر فیلمبرداری سینما نیز در رابطه با شکل گیری پدیده جلوه های بصری در سینمای جهان گفت: استفاده خلاقانه از تیتراژ فیلم‌ها در دهه ۵۰ و ۶۰ میلادی آغاز دورانی بود که جلوه‌های ویژه و تکنیک‌های لابراتواری با کمک فیلمبرداری، شکل گرفت. اپتیکال پرینترها به ماشین‌هایی تبدیل شدند که باعث شد گروهی از فیلمسازها امر فیلمسازی را به لابراتوار منتقل کنند. در دهه ۷۰ این صحبت بود که به دورانی می‌رسیم که می‌توان بدون حضور در لوکیشنی، خیال و تصور خودمان را به فیلم تبدیل کنیم و امروز، عملا به این دوران نزدیک شده‌ایم. در دوران دیجیتال، فیلمنامه دیگر بخشی از تولید است و تصمیم به تولید باعث می‌شود تا فیلمنامه برای آن ساخته شود.

منوچهر شاهسواری مدیرعامل خانه سینما نیز بیان کرد: مدتی است که بین مدرسه ملی سینما و خانه سینما مجموعه پروژه‌های مشترکی برای ارتقای دانش فنی سینمای ایران در جریان است که امیدواریم بتوانیم نتایج آن را به زودی بر صحنه سینما مشاهده کنیم.

وی ادامه داد: با توجه به گسترش نظام ارتباطات و فهم عمومی از دیجیتال، اگر نتوانیم قدرت خلاقانه نسبت به موضوعات و مفاهیم را گسترش دهیم به طور قطع در سینما دچار مشکل می‌شویم. سینمای ما به شدت به این تجربه و دانش نیاز دارد. فکر می‌کنم دیجیتال برای سینمای ایران از نان شب واجب‌تر است. واقعیت این است که دیجیتال در مفهوم کنشگری فلسفی، ما را به شناخت از خودمان می‌رساند و در شکل‌دهی به آینده‌مان می‌تواند موثر باشد. دیجیتال، فرصت و معبری است که سینمای ایران به عنوان یک آزمایشگاه، چه برای تصویر کردن گذشته و چه برای آینده احتمالی، نقش اصلی را بازی می‌کند. در چنین وضعیتی، در تولیدی که مبنای آن با قواعد دیجیتال است، شیوه‌های قدیمی دیگر جوابگو نیستند و نیازمند روش‌های متفاوت و جدید از درک امر تولید در سینمای ایران هستیم. دیگر نمی‌شود گفت من برای دغدغه شخصی‌ام آمده‌ام و این همه سرمایه و نیروی انسانی را برای ساخت فیلم به کار برده ام.

فرید ناظرفصیحی، سینا قویدل و امیررضا معتمدی، پروژه‌های VFX اخیر خود از جمله طراحی جلوه‌های بصری فیلم «چهارراه استانبول»، «ماهورا»، «نفس» را برای حاضران با ۲ حالت راش خام و پس از اجرای لایه‌های مختلف جلوه‌های بصری به نمایش گذاشتند و فیلمسازان سوالات و ابهامات خود را با طراحان آن مطرح کردند.

این کارگاه به منظور آشنایی فیلمسازان جوان ایرانی با الگوهای نوین تولید و شناخت ظرفیت‌ها و جایگاه جلوه‌های بصری در سینمای ایران و جهان، با همکاری مدرسه ملی سینمای ایران، معاونت توسعه فناوری و مطالعات سینمایی و انجمن جلوه‌های بصری سینمای ایران برگزار شد.