در سال ۲۰۱۹ دنیای سینما با تعدادی از چهره‌های شاخص خود وداع کرد؛ از آنیس واردا و آنا کارینا که هر دو نماد موج نو سینمای فرانسه در دهه ۱۹۶۰ هستند، تا میشل لوگران و آندره پره‌وین دو آهنگساز مطرح اروپایی، چند بازیگر اروپایی دوست‌داشتنی مانند آلبرت فینی، برونو گانتس، بی‌بی آندرسون و روتگر هاور، همین‌طور فرانکو زفیرلی فیلمساز تحسین‌شده ایتالیایی، استنلی دانن کارگردان فیلم ماندگار “آواز در باران” و البته بازیگران آمریکایی چون دوریس دِی و پیتر فاندا.
– میشل لوگران آهنگساز، تنظیم‌کننده، رهبر ارکستر و پیانیست جز فرانسوی، ۲۶ ژانویه در ۸۶ سالگی در محله نوی-سور-سن در پاریس از دنیا رفت. او در دوران کاری خود موسیقی متن بیش از ۲۰۰ فیلم سینمایی و تلویزیونی را ساخت و ترانه‌های بسیاری را هم آهنگسازی کرد.
Michel Legrand
لوگران ۱۳ بار نامزد اسکار در بخش‌های بهترین موسیقی و بهترین ترانه شد و برای فیلم‌های “ماجرای توماس کراون” (۱۹۶۸) و “ینتل” (۱۹۸۳) جوایز اسکار بهترین ترانه و برای “تابستان ۴۲” (۱۹۷۱) جایزه اسکار بهترین موسیقی را دریافت کرد. لوگران همچنین سه جایزه گرمی، یک جایزه گلدن گلوب، یک جایزه بفتا و ده‌ها جایزه دیگر در کارنامه داشت. او همچنین با سینماگرانی چون ژاک دمی، آنیس واردا، اورسن ولز، لویی مال همکاری کرد.
– آلبرت فینی یکی از مطرح‌ترین بازیگران بریتانیایی پس از جنگ جهانی دوم، ۷ فوریه بعد از یک بیماری کوتاه درگذشت. او ۸۲ ساله بود. فینی در دوران کاری خود که از ۱۹۵۶ تا ۲۰۱۲ ادامه داشت، برای فیلم‌های “تام جونز” (۱۹۶۳)، “قتل در قطار سریع‌السیر شرق” (۱۹۷۴)، “متصدی لباس” (۱۹۸۳) و “زیر کوه آتش‌فشان” (۱۹۸۴) نامزد اسکار بهترین بازیگر مرد و برای “ارین براکوویچ” (۲۰۰۰) نامزد اسکار بهترین بازیگر مرد مکمل شد.
Albert Finney
فینی جوایز بفتا، گلدن گلوب، امی و جایزه انجمن بازیگران آمریکا را در کارنامه داشت. (اینجا)
– برونو گانتس که در فیلم “آسمان برلین / بال‌های اشتیاق” به کارگردانی ویم وندرس نقش یک فرشته را بازی کرد و در “خانه‌ای که جک ساخت” تازه‌ترین ساخته لارس فون تریر به‌عنوان راوی حضور داشت، ۱۶ فوریه بعد از یک بیماری طولانی در زوریخ از دنیا رفت. او ۷۷ ساله بود. گانتس یکی از تحسین‌شده‌ترین بازیگر تئاتر و سینما در اروپا بود.
Bruno Ganz
او بیش از همه با بازی در نقش اصلی فیلم سال ۲۰۰۴ “سقوط” ساخته اولیور هیرشبیگل شناخته می‌شود که درباره آخرین روزهای زندگی آدولف هیتلر در یک پناهگاه زیرزمینی در برلین است. دوران کاری گانتس در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ با همکاری با فیلمسازان شاخص آلمان مانند ورنر هرتسوگ، فولکر اشلوندورف و ویم وندرس اوج گرفت و او در فیلم‌هایی چون “دوست آمریکایی”، “نوسفراتوی خون‌آشام”، “آسمان برلین / بال‌های اشتیاق” و دنباله آن “چنان دور، چنین نزدیک!” نقش‌آفرینی کرد. (اینجا)
– استنلی دانن کارگردان فیلم “آواز در باران” و دیگر آثار کلاسیک عصر طلایی هالیوود، ۲۱ فوریه درگذشت. او ۹۴ ساله بود. “آواز در باران” در ۱۹۵۲ با بازی جین کلی ساخته شد و در گذر زمان هسته اصلی فرهنگ پاپ لقب گرفت. دانن رقصنده و طراح رقص هم بود.
Stanley Donen
از دیگر فیلم‌های او می‌توان به موزیکال “در شهر” (اولین فیلم او، تولید ۱۹۴۹، با بازی جین کلی، همکار کارگردانش، و فرانک سیناترا)، “هفت عروس برای هفت برادر” (۱۹۵۴) و “چهره نمکین” (۱۹۵۷) با بازی فرد آستر و آدری هپبرن اشاره کرد. دانن چهار فیلم با بازی کری گرانت کارگردانی کرد: “آن‌ها را بجای من ببوس” (۱۹۵۷)، “بی‌احتیاط” (۱۹۵۸)، “چمن همسایه سبزتر است” (۱۹۶۰) و “معما” (۱۹۶۳). آخرین فیلمی که از دانن روی پرده رفت، کمدی ” ریو را مقصر بدان” با بازی مایکل کین بود که در ۱۹۸۴ روی پرده رفت و در گیشه به‌سختی شکست خورد. (اینجا)
– آندره پره‌وین فرانسوی آهنگساز، تنظیم‌کننده، رهبر ارکستر و پیانیست آلمانی-آمریکایی، ۲۸ فوریه در ۸۹ سالگی در نیویورک از دنیا رفت. پره‌وین موسیقی بیش از ۵۰ فیلم را ساخت و ۱۳ بار نامزد اسکار شد. او برای فیلم‌های “ژی‌ژی” (۱۹۵۸)، “پورگی و بس” (۱۹۵۹)، “ایرما خوشگله” (۱۹۶۳) و “بانوی زیبای من” (۱۹۶۴) چهار بار برنده اسکار شد.
André Previn
او ۱۰ جایزه گرمی نیز در کارنامه داشت و در مقاطع زمانی مختلف رهبر ارکستر سمفونیک هیوستون، ارکستر سمفونیک پیتسبورگ، فیلارمونیک لس آنجلس، فیلارمونیک اسلو، ارکستر سمفونیک لندن و ارکستر فیلارمونیک رویال بود.
– آنیس واردا سینماگر فرانسویِ متولد بلژیک که از او به‌عنوان مادر موج نو سینمای فرانسه یاد می‌شود، ۲۹ مارس در پاریس در ۹۰ سالگی درگذشت. اولین فیلم واردا “La Pointe Courte” در ۱۹۵۶ الهام‌بخش موج نوی فرانسه بود. او حدود ۵۰ فیلم بلند، کوتاه و مستند در کارنامه داشت.
Agnes Varda
واردا اولین بار در ۱۹۶۲ با فیلم “کلئو از ساعت ۵ تا ۷” که در بخش مسابقه جشنواره کن نمایش داده شد مورد توجه قرار گرفت. هیئت‌رئیسه آکادمی علوم و هنرهای سینمایی در ۲۰۱۷ در نهمین دوره جوایز سالانه خود به واردا جایزه اسکار افتخاری اعطاء کرد. (اینجا)
– بی‌بی آندرسون (آندرشون) بازیگر سوئدی که در ۱۳ فیلم اینگمار برگمان کارگردان هم‌وطنش بازی کرد، ۱۴ آوریل در استکهلم در ۸۳ سالگی از دنیا رفت. نخستین فیلم آندرسون برای برگمان، “لبخندهای یک شب تابستان” (۱۹۵۵) بود و تا اوایل دهه ۱۹۷۰ جزو محبوب برگمان بود.
Bibi Andersson
او بعد از “لبخندهای یک شب تابستان” در چند فیلم دیگر برگمان ازجمله “مهر هفتم” (۱۹۵۷)، “توت‌فرنگی‌های وحشی” (۱۹۵۷)، “چنین نزدیک به زندگی” (۱۹۵۸)، “ساحر” (۱۹۵۸)، “چشم شیطان” (۱۹۶۰) و “همه این زنان” (۱۹۶۴) بازی کرد. (اینجا)
– جان سینگلتن کارگردان، فیلمنامه‌نویس، تهیه‌کننده و بازیگر آمریکایی ۲۸ آوریل بر اثر سکته مغزی در لس آنجلس درگذشت. او ۵۱ ساله بود. سینگلتن بیش از همه برای فیلم “پسرها و محله” (۱۹۹۱) شهرت داشت که در ۲۴ سالگی نامزدی اسکار بهترین کارگردانی را برای او به همراه داشت. او اولین آمریکایی آفریقایی‌تبار و جوان‌ترین فردی است که در این بخش نامزد شده است.
John Singleton
سینگلتن ساکن جنوب لس آنجلس بود و بسیاری از فیلم‌هایش همچون “عدالت شاعرانه” (۱۹۹۳)، “یادگیری بالاتر” (۱۹۹۵) و “پسربچه” (۲۰۰۱) مضامینی مرتبط با جمعیت شهری معاصر را مورد توجه قرار می‌دهد. او همچنین فیلم‌های “رزوود” (۱۹۹۷)، “شفت” (۲۰۰۰) و “۲ سریع و ۲ خشمگین” (۲۰۰۳) و “چهار برادر” (۲۰۰۵) را کارگردانی کرد.
– پیتر میهیو بازیگر آمریکایی-انگلیسی که بیش از همه برای بازی در نقش چوباکا در سری فیلم‌های “جنگ‌های ستاره‌ای” شهرت داشت، ۳۰ آوریل در ۷۴ سالگی از دنیا رفت.
Peter Mayhew
او از اولین فیلم این مجموعه در ۱۹۷۷ تا “نیرو بیدار می‌شود” (۲۰۱۵) نقش شخصیت محبوب چوباکا را بازی کرد.
– دوریس دِی بازیگر و خواننده و یکی از محبوب‌ترین ستاره‌های هالیوود در دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ که برای فیلم “حرف‌های محرمانه اتاق خواب” (۱۹۵۹) نامزد اسکار شد، ۱۳ مه در ۹۷ سالگی در کارمل ولی در کالیفرنیا از دنیا رفت.
Doris Day
هرچند از دی به‌عنوان چهره‌ای محبوب و آشنا برای مخاطبان یاد می‌شد، اما کمدی‌هایی که او بیش از همه به خاطر بازی در آن‌ها شهرت دارد، عملاً برای دوران خود جسورانه بودند، ضمن این که دی با چهار ازدواج و یک دعوی حقوقی معروف، زندگی شخصی آشفته‌ای داشت. (اینجا)
– فرانکو زفیرلی فیلمساز تحسین‌شده و یکی از نمادهای فرهنگی ایتالیا که برای اقتباس‌های پرهزینه از نمایشنامه‌های شکسپیر و اپراهای مجلل با حضور ماریا کالاس و دیگران شهرت داشت، ۱۵ ژوئن در ویلای خود در رم درگذشت. او ۹۶ ساله بود. زفیرلی که متولد ۱۲ فوریه ۱۹۲۳ در فلورانس بود، خارج از ایتالیا بیش از همه با فیلم “رومئو و ژولیت” (۱۹۶۸) با بازی اولیویا هاسی و لئونارد وایتینگ که آن زمان بازیگرانی ناشناس بودند، شهرت دارد. این فیلم با در نظر گرفتن نرخ تورم موفق‌ترین اقتباس سینمایی از یکی از نمایشنامه‌های شکسپیر است. زفیرلی برای “رومئو و ژولیت” نامزد اسکار بهترین کارگردانی شد و فیلمش نامزد اسکار بهترین طراحی هنری هم بود. این فیلم همچنین نسلی جدید را با تراژدی شکسپیر آشنا کرد.
Franco Zeffirelli
از دیگر ساخته‌های معروف زفیرلی می‌توان به فیلم “رام کردن زن سرکش” (۱۹۶۷) با بازی الیزابت تیلور و ریچارد برتن در نقش‌های اصلی و سریال کوتاه “عیسای ناصری” تولید ۱۹۷۷ اشاره کرد که همچنان در ایام کریسمس در بسیاری کشورها روی آنتن می‌رود. “هملت” (۱۹۹۰) با بازی مل گیبسن در نقش اصلی و گلن کلوز یکی دیگر از فیلم‌های مطرح اوست. (اینجا)
– روتگر هاور بازیگر همه‌فن‌حریف هلندی که در دهه ۱۹۷۰ به شهرت رسید و در فیلم “بلید رانر” ریدلی اسکات نقش یک روبات هوشمند را بازی کرد، ۱۹ ژوئیه، بعد از یک بیماری کوتاه در خانه خود در هلند در ۷۵ سالگی از دنیا رفت. تحسین‌شده‌ترین نقش‌آفرینی هاور در فیلمی بود که در اکران اولیه یک شکست بزرگ به همراه داشت. او در ۱۹۸۲ در فیلم علمی تخیلی “بلید رانر” نقش روی بتی شخصیتی قاتل‌گونه، هرچند پراحساس و رهبر یک گروه روبات قانون‌شکن را مقابل هریسن فورد در نقش ریک دکارد یک کارآگاه دل‌زده و عضو سابق واحد ویژه پلیس معروف به “بلید رانرها” ایفاء کرد.
Rutger Hauer
“بلید رانر” با گذر زمان جایگاه فیلمی کالت و بسیار تأثیرگذار را پیدا کرد و بتی ماندگارترین نقش کارنامه هاور باقی ماند. صحنه‌ای که او پس از رویارویی نهایی با ریک، زیر باران می‌میرد و پس از مرگش، کبوتری سفید بر فراز ساختمان پرواز می‌کند، یکی از به‌یادماندنی‌ترین صحنه‌های تاریخ سینماست. (اینجا)
– پیرو تُزی طراح لباس ایتالیایی که در فیلم‌هایی چون “یوزپلنگ” و “مرگ در ونیز” با لوکینو ویسکونتی کارگردان صاحب‌نام هم‌وطن خود همکاری کرد، ۱۰ اوت در ۹۲ سالگی درگذشت. تزی در دوران کاری خود که نیم قرن ادامه داشت، نام خود را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین طراحان لباس در ایتالیا ثبت کرد. ویژگی کار او طراحی لباس پرنقش‌ونگار در فیلم‌های تاریخی بود.
Piero Tosi
او با ویسکونتی در فیلم‌هایی چون “سنسو” (۱۹۵۴)، “شب‌های سفید” (۱۹۵۷)، “روکو و برادرانش” (۱۹۶۰)، “بیگانه” (۱۹۶۷) و “غروب خدایان” (۱۹۶۹) همکاری کرد و برای طراحی لباس فیلم‌های “یوزپلنگ” (۱۹۶۳)، “مرگ در ونیز” (۱۹۷۱) و “لودویگ” (۱۹۷۳) هر سه به کارگردانی ویسکونتی نامزد اسکار شد. تزی برای “مرگ در ونیز” حدود ۷۰۰ لباس تاریخی طراحی کرد. او برای فیلم‌های “La Cage aux Folles” به کارگردانی ادوارد مولینارو تولید ۱۹۷۸ و “La Traviata” به کارگردانی فرانکو زفیرلی تولید ۱۹۸۳ نیز نامزد اسکار بود. تزی در سال ۲۰۱۴ در پنجمین دوره جوایز سالانه هیئت رئیسه آکادمی علوم و هنرهای سینمایی جایزه اسکار افتخاری دریافت کرد. (اینجا)
– پیتر فاندا بازیگر آمریکایی که به خاطر نوشتن فیلمنامه و بازی در فیلم جریان‌ساز “ایزی رایدر” (۱۹۶۹، دنیس هاپر) شهرت داشت، ۱۶ اوت بر اثر نارسایی تنفسی ناشی از پیشرفت سرطان ریه در خانه خود در لس آنجلس از دنیا رفت. او ۷۹ ساله بود. پیتر فاندا پسر هنری فاندا بازیگر افسانه‌ای هالیوود و برادر کوچک جین فاندا بود که هر دو برنده جایزه اسکار بازیگری شدند. بریجیت فاندا دختر او هم یک بازیگر است.
Peter Fonda
پیتر فاندا متولد ۲۳ فوریه ۱۹۳۹ در نیویورک بود و در پنج دهه حضور در دنیای سینما در بیش از ۱۰۰ فیلم بازی کرد. او برای “ایزی رایدر” به همراه هاپر و تری ساترن نامزد جایزه اسکار بهترین فیلمنامه غیراقتباسی شد و در ۱۹۹۸ نیز برای فیلم “طلای یولی” نامزد اسکار بهترین بازیگر مرد بود. (اینجا)
– رابرت فورستر بازیگر پروپاقرص نقش‌های اصلی که برای بازی در نقش یک مأمور اجرای ضمانت در فیلم “جکی براون” (۱۹۹۷) به کارگردانی کوئنتین تارانتینو نامزد اسکار بهترین بازیگر مرد مکمل شد و یکی از دلچسب‌ترین بازگشت‌های سینمایی در هالیوود را رقم زد، ۱۱ اکتبر در ۷۸ سالگی درگذشت. فورستر در خانه خود در لس آنجلس بر اثر سرطان مغز از دنیا رفت.
Robert Forster
فورستر متولد ۱۳ ژوئیه ۱۹۴۱ در راچستر در نیویورک بود. او اواسط دهه ۱۹۶۰ در نمایش “خانم دالی” در برادوی حضوری موفق داشت و اولین بار با بازی مقابل مارلون براندو و الیزابت تیلور در فیلم “انعکاس در یک چشم طلایی” (۱۹۶۷) به کارگردانی جان هیوستن، مقابل دوربین یک فیلم سینمایی رفت. فورستر سپس با بازی در نقش یک تصویربردار در فیلم بسیار رئالیستی و سیاسی “رسانه احساس ندارد” (۱۹۶۹) به کارگردانی هاسکل وکسلر فیلمبردار و مستندساز اجتماعی به شهرت رسید. (اینجا)
– دنی آیلو بازیگر نقش‌های مکمل که بیش از همه برای کار خود در فیلم‌هایی چون “کار درست را انجام بده” و “ماه‌زده” شهرت داشت، ۱۲ دسامبر بعد از یک بیماری کوتاه در نیو جرزی از دنیا رفت. او ۸۶ ساله بود. آیلو که متولد ۲۰ ژوئن ۱۹۳۳ در منهتن، نیویورک بود، از اواسط دهه ۱۹۷۰ حضوری فعال در سینما داشت و اغلب نقش پلیس‌ها، خلاف‌کارها و دیگر افراد قلچماق نیویورکی را بازی می‌کرد. او برای بازی در فیلم بسیار موفق “کار درست را انجام بده” (۱۹۸۹) به کارگردانی اسپایک لی در نقش صاحب یک مغازه پیتزافروشی که گرفتار تنش‌های نژادی و محله‌ای در حال تغییر در بروکلین شده است، نامزد جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد مکمل همین‌طور نامزد جایزه گلدن گلوب شد.
Danny Aiello
آیلو برای کار خود در فیلم “ماه‌زده” (۱۹۸۷) به کارگردانی نورمن جویسن در نقش دوست‌پسر شخصیتی با بازی شر که او را رها می‌کند تا با برادر کوچکش (با بازی نیکلاس کیج) دوست شود، نیز با تحسین منتقدان روبرو شد. آیلو به‌جز بازیگری، یک خواننده بااستعداد هم بود و چند آلبوم نیز به بازار داد. یکی دیگر از کارهای او پل زدن بین دنیای موسیقی و بازیگری بود. او در موزیک ویدیو معروف “بابا موعظه نکن” (۱۹۸۶) نقش پدر مدونا را بازی کرد. (اینجا)
– آنا کارینا بازیگر دانمارکی-فرانسوی و ستاره موج نو سینمای فرانسه که از او به‌عنوان یکی از نمادهای سینما در دهه ۱۹۶۰ یاد می‌شود و برای بازی در فیلم‌هایی به کارگردانی ژان-لوک گدار همسرش سابقش شهرت داشت، ۱۴ دسامبر بر اثر سرطان درگذشت. او ۷۹ ساله بود.
Anna Karina
کارینا و گدار از ۱۹۶۱ تا ۱۹۶۴ زن و شوهر بودند و او منبع الهام گدار در فیلم‌های خاطره‌انگیزی چون “یک زن یک زن است” (۱۹۶۱) – که برای آن در جشنواره فیلم برلین برنده جایزه بهترین بازیگر زن شد – “گذران زندگی” (۱۹۶۲)، “دسته جداگانه” (۱۹۶۴)، “آلفاویل” (۱۹۶۵) و “پی‌یرو خله” (۱۹۶۵) بود
