نگاهی به جستارهایی از تی. اس. الیوت درباره فرهنگ

هنردستان: تی. اس. الیوت در کتاب “درباره فرهنگ” تلاش می‌کند برای مفهوم “فرهنگ” تعریفی بیابد.

 

بع هگزارش هنردستان، دیدگاه‌های تی.اس الیوت، شاعر و منتقد بنام قرن بیستم می‌تواند برای هر مخاطبی در حوزه ادبیات جالب توجه باشد. در ایران- سال‌ها پیش- کتابی در این باب منتشر شد که توجهی که شایسته‌اش بود، به آن نشد.”

 

“درباره فرهنگ” مجموعه جستارهایی است از تی.اس.الیوت به ترجمه حمید شاهرخ که نشر مرکز نخستین بار در سال 1369 آن را منتشر کرد و بعد از آن کتاب تا سال 1387 به چاپ چهارم رسید. یعنی در قریب به 24 سال این کتاب 4 بار چاپ شده است که نظر به اهمیت و موضوعیت کتاب تجدید چاپ‌های آن قابل توجه نمی‌نماید. البته با توجه به شرایط نشر کتاب، به تعداد چاپ این کتاب نمی‌توان خرده گرفت اما با توجه به اینکه این کتاب آنچنان مورد توجه جامعه ادبی قرار نگرفته است می‌توان آن را ذیل “ادبیات پشت پرده” بررسی کرد.

 

تقسیم بندی این کتاب به این شکل است: یادداشت مترجم، پیشگفتار، مفاهیم سه گانه فرهنگ، طبقه و برگزیدگان، وحدت و گوناگونی:خطه، وحدت و گوناگونی:فرقه و کیش، یادداشتی درباره سیاست و فرهنگ، یادداشت‌هایی در زمینه آموزش و فرهنگ: و نتیجه و در نهایت پیوست: وحدت فرهنگ اروپایی.

 

تی. اس. الیوت در این کتاب تلاش می‌کند برای مفهوم “فرهنگ” تعریفی بیابد. او خود در پیشگفتار این کتاب می‌نویسد: “هدف من از نوشتن فصل‌های آینده، که ممکن است با مطالعه‌ی سطحی فهرست مطالب متوجه شده باشید، طرح یک فلسفه اجتماعی یا سیاسی نیست؛ و این کتاب قصد ندارد صرفا در حکم بهانه‌ای برای اظهار عقاید من درباره مجموعه متنوعی از موضوع‌ها باشد. قصد من یاری دادن به تعریف یک کلمه است، کلمه‌ی فرهنگ.”

 

نویسنده در فصل “مفاهیم سه گانه فرهنگ” درباره این مفهوم می‌نویسد: “اصطلاح فرهنگ، بر حسب اینکه پیشرفت فردی یا گروهی یا طبقاتی یا کل جامعه منظور باشد، تداعی‌های مختلفی به ذهن متبادر می‌کند. و این قسمتی از نهاده‌ی (thesis) من است که فرهنگ فردی وابسته به یک گروه یا طبقه، و فرهنگ گروهی یا طبقاتی وابسته به فرهنگ کل جامعه‌ای است که این گروه یا طبقه به آ« تعلق دارد. لذا، این فرهنگ جامعه است که کیفیتی بنیادی دارد، و مفهوم فرهنگ در ارتباط با کل جامعه است که باید در ابتدا مورد سنجش قرار گیرد.”

 

حمید شاهرخ، مترجم اثر درباره این کتاب و نویسنده آن نوشته است: “تی. اس. الیوت، بلندآوازه‌ترین شاعر معاصر انگلیسی، در این رساله قصد تبیین مفهوم “فرهنگ” در کاربرد درست آن، و زدودن ابهام‌ها در تعریف این مفهوم را دارد. طرح این رساله در اواخر جنگ جهانی دوم شکل گرفت و بخش‌هایی از آن در نشریات انگلستان چاپ شد. سپس در 1948 به صورت کتاب، زیر عنوان “یادداشت‌هایی جهت تحدید مفهوم فرهنگ” درآمد. سال‌ها بعد، در 1961، هنگامی آوری متوجه شدم نه چیزی هست که بخواهمش پس بگیرم و نه چیزی هست که بخواهمش گسترش دهم.”

 

منبع: هنرآنلاین

امتیاز دهید