یه پیامک بفرست، شاد شیم!
یادش بخیر، روزگاری که از اینترنت و موبایل و تلگرام و اینستاگرام و حتی همین فکس و تلفن خبری نبود یا دست‌کم به فراوانی امروز نبود، وقتی دل‌تنگ کسی می‌شدند یا می‌خواستند خبری به او برسانند یا مهم‌تر از همه، عید یا مناسبت دیگری را تبریک و شادباش بگویند، یک برگ کاغذ سفید می‌گذاشتند پیش روی خود و قلم برمی‌داشتند و حالا ننویس و کِی بنویس:«با عرض سلام و درود خدمت دوست عزیز و بزرگوارم، فلانی‌جان! اگر از احوال اینجانب خواسته باشید، ملالی نیست جز دوری روی شما…»! و چه‌قدر شیرین‌تر بود انتظار بازگشت پاسخ آن نامه که رفته بود به سویش! پستچی که زنگ خانه را می‌زد، مثل فشنگ از جا می‌پریدند، مُشتلقِ (مژدگانی) نامه‌رسان را می‌دادند، نامه را می‌گرفتند و تا برگردند به اتاق، سر پاکت را بریده و تند و تند شروع به خواندن کرده بودند! و یک بار هم نه. ده بار، صدبار، هزار بار…، آن‌قدر که نامه را از بَر می‌شدند اما امروز نه از نامه خبری هست، نه از نامه‌رسان و نه از کارت‌پستال‌های تبریک، در حالی‌که از رسوم کهن ایرانیان، تبریک‌گفتن عید نوروز است با نامه‌هایی که از شهری به شهر دیگر فرستاده می‌شد. در چنین وضعیتی، با از رونق‌افتادن دید و بازدیدها و دشواری دیدارهای حضوری، بخصوص از هنگام شیوع ویروس کرونا در جهان، ابتدا فرستادن کارت تبریک رونق یافت، سپس ظهور تکنولوژی‌های مدرن و روزافزون، سنت ارسال کارت‌پستال‌ها را از میان برد و جای آن را ابزارهای ساده و سریع‌تری مثل موبایل و ایمیل و تلفن پر کرد. در عصر جدید، نوروز که از راه می‌رسد، بازار اِس‌اِم‌اِس‌های مناسبتی و تبریک به شوخی و جدی داغ می‌شود. آدم‌ها حتا مثل چند سال پیش که موبایل این‌قدر همه‌گیر نبود، زحمت تماس تلفنی را به خود نمی‌دهند و با جمله‌یی کوتاه، پیامکی نوروزی برای دوست و عزیزشان ارسال می‌کنند و خلاص! اگر شما هم جزو آن‌دسته از آدم‌ها هستید و دنبال چند جمله‌ی دست اول و نوروزی برای تبریک‌گفتن می‌گردید، ما جمله‌هایی را گلچین کرده‌ایم که هم بامزه‌اند و هم نوروزی. بد نیست نگاهی به‌شان بیندازید. شاید یکی از آن‌ها به کارتان بیاید!
* در رو ببند، پرده‌هارو بنداز، از جلوِ تلویزیون پاشو،گوشی‌تو بردار، می‌خوام عید رو به‌ت تبریک بگم!
* اونایی که متولد 30 اسفندند، همیشه تو بهار متولد می‌شن!
* وقتی تو باشی، با یه گل هم بهار میشه!
* بهار یعنی هنوز فرصت هست …
* بهار اول خوشی‌یه، آخرِ ناخوشی!
* عیدی همیشه سکه و اسکناس نیست، می‌تونی همین پیام رو به عنوان عیدی قبول کنی!
* الهی زمستون بِره و پشت سرشو نگاه نکنه. الهی بهار بیاد و هرگز برنگرده.
* تو زمستون خواب بهار رو می‌بینن، تو بهار خواب بهشت رو.
* بهار عطاری نیست،گُل‌فروشیه!
* عید یعنی اومدن بهار به خونه‌ی آدم‌ها، سیزده‌به‌در یعنی رفتن آدم‌ها به خونه‌ی بهار.
* پاییز مثل سفته‌یی‌ست که مهلتش نرسیده، زمستون مثل چکِ باطل‌شده‌ست اما بهار نقدِ نقده!
***
نوروز، زادروزِ مشاهیرِ تاریخ
آدم باید خیلی خوش‌شانس باشد که در فصل بهار و بخصوص نیمه‌ی نخست ماه فروردین به دنیا بیاید. راستی چه حسی‌ست تولد آدمیزاد همراه با زایش دوباره‌ی زمین؟ در روز نوروز، غیر از تولد آدم‌ها، چه رویدادهای مهم دیگری رخ می‌دهد که از آن‌ها بی‌خبریم؟ شاید جالب باشد که بدانید کدام شخصیت‌های مشهور تاریخی در روزهای آغازین بهار متولد شده‌اند یا در این روزها چه وقایع مهمی رخ داده‌اند. فهرست کوتاهی از تولد برخی شاهان و مشاهیر شاهنامه و همین‌طور حوادث تاریخی را آورده‌ایم که با روز اول فروردین یا سال نو مصادف بوده‌اند.
* کیومرث (نخستین پادشاه ایران)، در روز نوروز از مادر زاییده شد. هوشنگ (شاه پیشدادی) نیز در همین روز به دنیا آمد.
* تهمورس در این روز خجسته، دیوانِ تبهکار را به بند کرد.
* فریدون در این روز،کشور پهناور ایران را میان فرزندانش تور، سلم و ایرج تقسیم کرد.
* سام نریمان، در نوروز به سرکوبی مردم‌آزاران و تبهکاران برخاست و آسایش را به ارمغان آورد.
* کِی‌خسرو در این روز از توران برای کمک به ایران آمد و قحطی، خشکسالی و تجاوز افراسیاب را از ایران برطرف کرد.
* سیاوش و فرزندش کِی‌خسرو در این روز از مادر زاییده شدند.
* کِی‌خسرو در این روز پادشاهی را به لُهراسب سپرد.
* زرتشت در این ایام به دنیا آمد و در همین روز از طرف خدا برگزیده شد.
* غلبه‌ی کاوه آهنگر بر ضحاک ماردوش و روز تاجگذاری فریدون و اسارت ضحاک در کوه دماوند، در نوروز بوده است.
هفت‌گانه‌های مشهور نوروزی
سفره‌ی هفت‌سین هم یکی دیگر از جاذبه‌های سنتی نوروز است که از قدیم بوده و خوش‌بختانه هنوز هیچ علم و تکنولوژی و مدرنیسمی نتوانسته این سفره را از فرهنگ ایرانی برچیند. در هر خانه‌یی ده روز تا دو هفته مانده به نوروز، دانه‌هایی نظیر گندم، عدس و ماش را در ظروف کوچک و بزرگ از قبیل کاسه و بشقاب و کوزه و سبد و گلدان می‌کارند تا سبز بشود و در سفره هفت‌سین بگذارند. سبزه که نشانه‌ی سبزی طبیعت و بهار و زندگی است، تنها یکی از هفت‌گانه‌های سفره هفت‌سین است. در این سفره، هفت خوراکی با آغاز حرف سین چیده می‌شود که عبارتند از: سیب، سبزه (سبزی)، سنجد، سماق، سیر، سرکه، سمنو.
علاوه بر آن آینه، شمع، ظرفی پُرآب که نارنج ـ یا سیب ـ در آن باشد، تخم‌مرغ رنگ‌شده، ماهی قرمز، نان،گل (معمولاً سنبل)، سکه و کتاب قرآن نیز به سفره هفت‌سین زینت می‌بخشد. معمول است این سفره تا روز سیزدهم گسترده باشد.
میرن آدما، از اونا فقط …
از قدیم و ندیم گفتند «مرگ خوبه برای همسایه» اما چه کسی مرگ را می‌خواهد؟ چه برای خود، چه دیگران. مردن برای همه تلخ و اندوه‌بار است و خدا نکند حتا یقه‌ی همسایه را بگیرد، ولی با وجود تلخی‌اش، همان قدیمی‌ها گفته‌اند «مرگ شتری‌ست که درِ هر خانه‌یی می‌خوابد». اگر این حقیقت ساده را بپذیریم، راحت‌تر مرگ عزیزان‌مان را باور می‌کنیم. از این‌رو، سرزدن به رفتگان و خواندن فاتحه‌یی بر مزار آن‌ها سنت پسندیده‌ای است. یکی از مراسم به جامانده در آستانه‌ی روزهای سال نو، رفتن به گورستان در آخرین پنج‌شنبه‌ی سال است، به ویژه خانواده‌هایی که در طول سال عزیزی را از دست داده‌اند، در روزهای پیشواز نوروز با رفتن به زیارت اهل قبور، روح شخص تازه فوت‌شده را شاد می‌کنند. با این‌که گفته‌اند «خاک سرد است و فراموشی می‌آورد» و به قول شاعر «میرن آدما، از اونا فقط، خاطره‌هاشون، به جا می‌مونه» اما بهتر است با وجود تمام مشغله‌ها و گرفتاری‌ها، دست‌کم سالی یک‌بار در روزهای پایانی سال، یادی از آن‌ها بکنیم.
***
خب دیگر، ما گفتنی‌ها را گفتیم. امیدواریم سال جدید برای شما سرشار از شادی و برکت باشد و به همه‌ی آرزوهای انسان‌دوستانه و خداپسندانه‌تان برسید. از بهار و هوای خوبش نهایت استفاده را ببرید که دیگر تا یازده ماه بعد، شاید چنین هوای دل‌چسبی گیرتان نیاید. تبریک نوروزی ما را هم پذیرا باشید. دل‌تان شاد، لبخندتان جاویدان.
