هنردستان : شهر زیرزمینی نوش آباد با نام محلی «اویی»، شهردست کن زیرزمینی با راهروها و اتاق های متعدد یکی از منحصر به فردترین شهرهای زیرزمینی جهان به شمار می رود که براساس پیشینه اش به دوران پیش از اسلام باز می گردد.
به گزارش هنردستان، شهر زیرزمینی اویی که در 3 کیلومتری شهرستان آران وبیدگل و 6 کیلومتری کاشان در شمال استان اصفهان و در حاشیه کویر مرکزی ایران قرار دارد به صورت اتفاقی هنگام ساخت و ساز یکی از خانه های شهر نوش آباد در سال 1383 کشف شد.
راساس برخی باورهای باستان شناسی؛ از این شهر زیرزمینی به منظور حفاظت مردم شهر نوش آباد در جنگ ها و غارت های محلی به ویژه هنگام حمله مغول مورد استفاده می شد.
شهر زیرزمینی نوش آباد در 3 طبقه در زیر زمین با عمق بین 4 تا 18 متر ساخته شده و در ابعاد هزاران متر مربع در زیر بافت کنونی شهر نوش آباد گسترده است.
جالب است بدانیم که راه های ورودی به این شهر در محل های پر رفت و آمد شهر مانند بازار، قنات، مساجد و برخی خانه های مشخص قرار داشته تا در صورت بروز خطر، مردم بتوانند به سرعت از گزند نیروی مهاجم در امان بمانند.
** شیوه تهویه هوا در این شهر زیر زمینی بسیار شگفت انگیز است
شیوه تهویه شهر زیرزمینی از طریق کانال هایی بوده که درطبقه اول و به سطح زمین ایجاد شده است.
چاه های مرتبط طبقات، علاوه بر عملکرد عبور و مرور، باعث جریان یافتن هوا در طبقات پایین می شده است.
این عمل در مورد چاه های قنات نیز مصداق دارد؛ دسترسی به این فضاها به دلیل قرار گرفتن در زیر زمین از طریق یک چاه و کانال باریک و کوتاه میسر می شود.
**معماری بی نظیری شهر اویی
نوع معماری استفاده شده در این سازه زیر زمینی نیز بسیار بی نظیراست که البته مرتبط با پیشینه تاریخی سرزمین مان که همواره در معرض حمله و تجاوز بوده مصداق پیدا می کند.
تدافعی و پناهگاه بودن این نوع معماری که در دل زمین ایجاد شده، تاثیر فراوانی بر چگونگی ارائه پلان معماری آن گذاشته است. بنابراین درخصوص ورودی ، دسترسی به این فضاها نمی بایست به آسانی صورت بپذیرد.
** تامین آب آشامیدنی در شهر زیر زمینی از طریق شبکه آب
در مواقع ناامنی و پناه گرفتن اهالی در زیرزمین، آب مصرفی مردم از پایاب ها و قنات ها تامین می شده است؛علاوه بر پایاب ها مسیر اویی ها به شکلی بوده که در بعضی قسمت ها به قنات مرتبط می شده است.
برخی مقام های ارشد داخلی و خارجی که از این شهر زیرزمینی بازدید کرده اند شگفتی خود را از این جاذبه دست ساز انسانی و تاریخی عنوان کرده اند.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در بازدید از شهر زیر زمینی اویی نوش آباد، آن را در ردیف عجایب معماری جهان برشمرد و گفت: با وجود این که از اهرام ثلاثه مصر نیز دیدار کرده ام، حس می کنم شهر زیرزمینی نوش آباد بیش از اهرام ثلاثه عجایب من را برانگیخته است.
محمد فرهادی خواستار توجه جدی به این اثر تاریخی شده و آن را شایسته ثبت در میراث جهانی یونسکو دانست و از این که به این اثر بی توجهی شده و به جهانیان معرفی نشده است ابراز تاسف کرد.
وی هم چنین دست اندرکاران را به پیگیری بیشتر در زمینه مطالعات باستان شناختی و رفع موانع لای روبی و بازگشایی دیگر فضاهای این اثر مهم فرا خواند و در زمینه ثبت این اثر در فهرست جهانی یونسکو قول همکاری داد.
**باید تلاش کنیم شهر زیرزمینی را به دنیا معرفی کنیم
وزیر ورزش و جوانان در بازدید از شهر زیرزمینی اویی اظهار کرد: از این که برای اولین بار از این مجموعه زیبا، عجیب و شگفت انگیز دیدن می کنم خوشحالم و این اثر تاریخی و بی نظیر می تواند تحولی بزرگ در حوزه گردشگری منطقه ایجاد کند.
مسعود سلطانی فر افزود: این اثر 1500 ساله بخشی از هویت فرهنگی و تاریخی کشور عزیزمان ایران است که تبیین کننده نحوه زندگی، ارتباطات و مواجهه با مشکلات مردم آن زمان است.
وی با ابراز خوشحالی از استقبال بی نظیر گردشگران از این مجموعه تاریخی تصریح کرد: باید تمام تلاش مان را بکار گیریم تا با معرفی این مجموعه به دنیا، شاهد ورود بیشتر گردشگران خارجی برای بازدید از این اثر زیبا باشیم.
وی ابراز امیدواری کرد با رویکرد دولت تدبیر و امید برای رونق گردشگری و افزایش اعتبارات در حوزه گردشگری این آثار ارزشمند به جایگاه واقعی خود برسد.
**شهر زیر زمینی نشان از اوج هنر ایرانیان است
سفیر اوکراین در ایران نیز در بازدید از شهر اویی نوش آباد اظهار کرد: این اثر شگفت انگیز و بی نظیر نشان از اوج هنر و هوش و ذکاوت ایرانیان دارد.
سرگئی بوردیلیاگ با ابراز خرسندی از این اثر بی نظیر جهان، افزود: این اثر نشان می دهد که ایرانیان از زمان های بسیار قدیم تاکنون با هوش و ذکاوت وصف ناپذیر اهمیت بسیار بالایی برای حفظ جان و مال خود قائل بودند و زمانی که اروپایی ها در جنگ های متعدد جان خود را از دست می دادند، ایرانیان با خلق چنین آثار ارزشمندی، جان و مال خود را حفظ می کردند.
وی تصریح کرد: برای معرفی جهانی جاذبه های گردشگری ایران براساس وظایف خود در سفارت تمام تلاش خود را به کار خواهم بست.
**شهر زیر زمینی بسیار شگفت انگیز است
سفیر کره جنوبی در ایران نیز در بازدید از شهر زیر زمینی نوش آباد اظهار کرد: شهر زیرزمینی نوش آباد به عنوان اثری دست ساز بشر، بسیار بی نظیر و شگفت انگیز است.
کیم سئونگ با ابراز خرسندی از بازدید از این اثر بی نظیر جهان، افزود: نوش آباد یکی از شهرهای دارای میراث فرهنگی قوی است.
وی تصریح کرد: برای معرفی جهانی جاذبه های گردشگری ایران و شهر زیر زمینی نوش آباد براساس وظیفه های خود در سفارت تمام تلاش خود را به کار خواهم بست.
**شهر زیر زمینی نشان از هوشمندی ایرانیان دارد
مدیر شهر زیر زمینی نوش آباد نیز در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: شهر اویی قدمتی بیش از 15 قرن دارد که نشان از هوشمندی ایرانیان در زمینه حفظ جان خود در دوره قبل از اسلام بوده است.
عباس شافعی افزود: مسئولان، انجمن ها و راهنمایان شهر نوش آباد توانسته اند با تلاش و برنامه ریزی های گسترده این شهر را به جایگاه واقعی برسانند و روزانه پذیرای هزاران گردشگر خارجی و داخلی باشند.
وی با تاکید بر لزوم برنامه ریزی و توسعه صنعت گردشگری گفت: در کنار جاذبه هایی همچون شهر اویی، آیین های سنتی همچون پختن قهوه را که ریشه ای دیرینه در این منطقه دارد را فعال کردیم تا در چنین شرایطی بتوانیم مردم را درگیر اقتصاد گردشگری کنیم.
وی یادآوری کرد: در سال گذشته نزدیک به 90 هزار گردشگر داخلی و 4 هزار گردشگر خارجی از شهر زیرزمینی اویی بازدید کرده اند.
شهر زیر زمینی نوش آباد یا اویی ، به شماره 15816 و به سال 1385 در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
این اثر و سایر اثرهای تاریخی در منطقه کاشان و آران و بیدگل می تواند ظرفیت بسیار خوبی برای جذب گردشگر داخلی و خارجی باشد.
با توجه به تغییر نگرش دولت تدبیر و امید در افزایش درآمدهای غیر نفتی و به خصوص با توجه به نوسانات بسیار در بازار نفت در سال های اخیر، گردشگری، صنعتی پر سود برای کشور خواهد بود و باید نگاه ویژه ای از سوی مسئولان برای معرفی اثرهای جذاب چون شهر زیرزمینی اویی صورت گیرد.
منبع : ایرنا