نسخهای کمیاب و نفیس از کتابت «مقتل حسین بن علی» (ع) متعلق به قرن ۱۳ هجری قمری در نگارخانه ترانهباران، نگارخانه تخصصی خط، خوشنویسی و هنرهای ایرانی اسلامی رونمایی و بررسی شد.
به گزارش روابطعمومی گالری ترانهباران، این مقتل فاخر به خط نستعلیق عبدالنبی شیرازی به سفارش محمدرحیم میرزا کتابت شده است.
«سوگ باران» عنوان این برنامه بود که با حضور اهالی فرهنگ و هنر و علاقهمندان هنرهای سنتی و آیینی در آستانه اربعین حسینی برپا شد.
در ابتدای این مراسم محبوبه کاظمی دولابی، مدیرمسئول نگارخانه ترانهباران که به طور تخصصی با اهداف توسعهای و ترویجی بر هنرهای ایرانی و اسلامی متمرکز است به نقش و ضرورتهای فعالیت نگارخانهها در عرصه فرهنگسازی و معرفی هنر پیشینیان در جامعه هنری و عموم جامعه، در کنار توجه به هنر معاصر اشاره کرد و معرفی آثار شاخص در این حوزه را از جمله اهداف و برنامههای اصلی این نگارخانه دانست.
این فعال حوزه هنرهای ایرانی و اسلامی ضمن تاکید بر معرفی این مقتل فاخر در ایام سوگواری سالار شهیدان با بر شمردن نقش مجموعهداران در حفظ میراث فرهنگی و هنری کشور افزود: مالکیت این مقتل که به خط نستعلیق کتابت شده به مجموعه خصوصی تعلق دارد و باید از مجموعهدارانی که با هزینه شخصی به گردآوری و نگهداری این آثار میپردازند تا آن را به نسلهای بعد منتقل کنند قدردانی شود.
مدیر نگارخانه ترانهباران به عنوان برگزارکننده این رویداد، به ضرورتهای کشف و معرفی چنین نسخ خطی ارزشمند اشاره کرد و گفت:«این کتابتها به خصوص در وصف ائمه اطهار در زمره سرمایههای فرهنگی ایرانیان و بیانگر روح دینی و معنوی هنر ایرانیان است؛ چنین آثاری عمق و ریشه ارادت هنرمندان ایرانی به خاندان بزرگ امامت است که از دیرینه سالها به نسل ما رسیده و بیشک با معرفی و بررسی چنین مکتوبات گرانبهایی چراغی پیش روی هنر معاصر گذاشته میشود».
مدیر حراج باران با تاکید بر معرفی این مقتل نفیس و کمیاب در ایام سوگواری سالار شهیدان گفت:«خط و خوشنویسی ایرانی هویت راستین ماست و بزرگترین موزههای دنیا به داشتن چنین نسخ خطی به خود میبالند، اگر قرار است هنر ایران در دنیای معاصر حرفی در خور و جهانشمول ارائه بدهد باید مسیری هدفمند و امروزی برای معرفی بینالمللی چنین آثاری با روح دینی و مذهبی طراحی و اجرا بشود که نیازمند یک عزم ملی است».
او خاطرنشان کرد: ارائه مجموعههای نسخ خطی اصیل و کهن علاوه بر کارکردهای فرهنگی و هنری میتواند در زمینه گردشگری هنری جذاب باشد و در یک بستر مناسب ارزش افزودههای متنوع بیافریند.
در این مراسم علیاشرف صندوقآبادی، رییس انجمن خوشنویسان ایران هم پس از روخوانی صفحاتی از این مقتل به ویژه صفحه اول و صفحه آخر که مشخصات و شناسنامه این نسخه را در بر میگیرد، به نقش کاتبان خوشنویس در ماندگاری آثار فرهنگی اشاره کرد.
او عیار خوشنویسی این نسخه را تحسینبرانگیز دانست و گفت:«تمام صفحات این نسخه به خط خوش نستعلیق است و خوشنویسی آن ساختار و ترکیب خوبی دارد و بسیار خوانا کتابت شده است».
این خوشنویس معاصر با برشمردن زیباییهای این مقتل بر اصالت این نسخه اشاره کرد و ادامه داد: این مقتل که رقم زیبا و دلنشین عبدالنبی شیرازی به سال ۱۲۸۳ هجری قمری را دارد بسیار خوب و مناسب نگهداری و مراقبت شده و صفحهآرایی بسیار زیبنده و در عین حال چشمنوازی دارد که با توجه به خوانابودن برای چاپ و انتشار و بهرهمندی عمومی هم مناسب است».
رییس انجمن خوشنویسان ایران با ستایش از گالری ترانهباران، تلاشهای این مجموعه برای رونق خوشنویسی را بسیار مثمر ثمر دانست و خواستار حمایت از آیین «سوگ باران» و رویدادهای مشابه شد که در اشاعه هنر معنوی جریانسازی میکنند.
امیر عبدالحسینی، مدیر و پژوهشگر هنری نیز دیگر سخنران این رویداد بود که با اشاره به این نسخه از مقتل اظهار کرد:«کتابت و تذهیب قرآن، ادعیه، دیوان شاعران کهن و نسخههای تاریخی روزگار گذشته در هنر کتابآرایی بسیار مورد توجه است و یکی از عوامل مهم در پاسداشت و صیانت فرهنگ و هنر و تاریخ قلمداد میشود».
او در ادامه بر اهمیت حضور سفارشدهنده در کتابآرایی کهن تاکید کرد و بر جایماندن نسخههای هنری از روزگار گذشته با مضامین دینی و آیینی را مرهون سفارش امیران، وزیران، حاکمان و صاحبان مشاغل و متمولان آن روزگار دانست که با نیت نگهداری در کتابخانه و مجموعه خود یا با هدف وقف و گاهی نذر و نیاز و توسل هزینههای مرتبط با امور کتابآرایی را بر عهده داشتهاند.
شایان ذکر است این نسخهای کمیاب از کتابت مقتل حسین بن علی (ع) حدود یکصد صفحه را در بر میگیرد و اثری آراسته است.
مراسم «سوگ باران» در گالری ترانهباران برگزار شد.