روح رادیو در کالبد اکنون: حقیقت صدا در عصر مجاز
محسن سوهانی: (مدیرکل هنرهای نمایشی رادیو و رادیونمایش)
رسانه‌ها نیز چون انسان‌ها در گذر زمان، میرا هستند و به نسبت زمانه، اوج جوانی و فرود پیری دارند. هنر مدیران رسانه‌ای در این چرخه حیات، تداوم بخشی ققنوس‌وار به روح رسانه‌ها در کالبدهای جدید است.
باید بپذیریم در مناسبات عصر جهان مجازی وب‌محور و معادلات رونق هوش مصنوعی، سکه رادیو و تلویزیون از عیار پیشین‌افتاده و بر سر این به قول مارشال مک‌لوهان ـ پژوهشگر شهیر علوم ارتباطات ـ طبل قبیله‌ای (رادیو) و غول خجالتی (تلویزیون) گرد پیری نشسته است.
اما رادیو و تلویزیون هر دو صرفاً یک کالبد هستند که روح‌شان در نام رسانه ملی معنی می‌یابد:«صدا» و «سیما».
گرچه کالبد رادیو، به عنوان یک ابزار رسانه‌ای آن قدر مهم و تاریخ‌ساز است که فصلی را در کهکشان‌های ارتباطی به نام مخترعش مارکونی رقم زد، و مطالعه بر روی آثار فردی و اجتماعی‌اش شاخه‌ای جدید به نام علم ارتباطات را در علوم انسانی پدید آورد اما اصل بقای این کالبد،گوهر روح رسانه‌ای نهفته در آن یعنی:«صدا» است. یکی از جادویی ترین جلوه های آفرینش است.
حالا زمان آن رسیده تا به تدریج پیر پرنیان اندیش و فرهیخته رادیو که از ساعت نوزده ۴ اردیبهشت‌ماه ۱۳۱۹، در ایران طنین‌انداز شد، روح نهفته و تجربیات گران‌سنگ خود را به کالبدهای جوان و به‌روز واگذارد. به همین دلیل ما در معاونت صدای رسانه ملی، به جای رادیو بر تعبیر «رسانه خلاق صدا پایه» تاکید داریم.
رسانه صدا پایه ویژگی‌های خاص و درخشانی دارد که در تمام عصرها و دوره‌ها متمایزش می‌سازد،کما این‌که در حال حاضر وب‌آوا (Podcast) یکی از پرمخاطب‌ترین زمینه‌های رسانه‌ای جهان است.
بارزترین این ویژگی‌ها خیال آفرینیست که از صدا به عنوان آوردگاه ذهن و اثربخش بر ناخودآگاه، رسانه‌ای گرم و صمیمی با ظرفیت بالای آگاهی‌بخشی و فرهنگ‌آفرینی می‌سازد.
این ویژگی، خاصه در نمایش‌های رادیویی دوچندان است، چراکه مخاطب این نمایش‌ها خود یک کارگردان فعال است که باید در ذهن خویش تصویرسازی کند، بازیگر انتخاب کند، طراحی صحنه و لباس و دکور انجام بدهد و … خلاصه جهانی را تجسم بخشد که انجامش در رسانه‌های دیداری بر عهده کارگردان است.
پس این رسانه سال‌ها پیش از پیدایش فضای مجازی، ذاتاً تعاملی بوده و به همین دلیل روان‌شناسان برای پیشگیری و درمان فقدان تمرکز برای یادگیری کودکان، یا زوال عقل و نسیان (آلزایمر) کهن‌سالان شنیدنش را توصیه می‌کنند.
رسانه خلاق صدا پایه می‌تواند با پیوند بین هویت بومی و مناسبات روز، و ایجاد تعامل اثربخش دوسویه میان صدای حاکمیت با مردم، نقش بسیار موثری در هم‌گرایی ملی و رشد و توسعه متوازن میهنمان ایفا بکند. زادروزش بر اهالی ایران زمین مبارک باد.
