همه سالن‌ها با اجرای این متن مخالفند اما دلیلش را نمی‌گویند!
«رضا ساغری»،کارگردان تئاتر که قصد دارد به زودی نمایش‌نامه «خالی‌بند دنیای غرب» نوشته «جان میلینگتون سینگ» را به تهیه‌کنندگی «امیرمسعود هیدارن» روی صحنه ببرد، از عدم همکاری سالن‌های نمایشی برای اجرای تازه‌ترین اثر خود ابراز گلایه کرد.
به گزارش روابط‌عمومی گروه، رضا ساغری با بیان این‌که از یازده ماه پیش تاکنون مشغول تمرین نمایش‌نامه «خالی‌بند دنیای غرب» از یک نویسنده ایرلندی به نام «جان میلینگتون سینگ» هستند، نسبت به برخورد برخی سالن‌های تئاتر در همراهی برای اجرای این نمایش انتقاد کرد و گفت:«ما این نمایش را برای چند سالن بازبینی رفتیم و در بسیاری از آنها به درِ بسته خوردیم. یکسری از سالن‌ها به ما تاریخ بازبینی می‌دادند، ولی وقتی به زمان بازبینی می‌رسیدیم، به هر بهانه‌ای آن را لغو می‌کردند! مثلاً یک سالن می‌گفت «ما می‌خواهیم کار تجربی باشد»، یکی دیگر می‌گفت «باید در شورا بررسی بشود» اما مدام تاریخ شورا را عقب می‌انداختند! یک جای دیگر، پارتی‌بازی می‌کردند! اغلب هم سالن‌های دولتی چنین برخوردی با ما داشتند».
ساغری همچنین افزود:«پس از چند بار تکرار این ماجرا، حس کردم انگار سالن‌ها از اجرای این نمایش‌نامه هراس دارند! ولی متوجه نشدم چرا چنین هراسی دارند! شاید فکر می‌کردند این متن به شرایط جامعه‌ی ما نزدیک است، یا با خود نویسنده مشکل داشتند! دلیل هراس و مخالفت‌شان را متوجه نمی‌شدم.گاهی می‌گفتند این متن عجیب است و من نمی‌فهمیدم کجای متن عجیب است، چون چیزی به ما نمی‌گفتند».
این کارگردان ادامه داد:«یکی از جاهایی که متن را برای اجرا فرستادیم، بنیاد رودکی بود. آن‌جا از یازده ماه پیش سه مدیرعامل عوض کرده‌اند. جالب این‌جاست که هیچ‌کدام از این مدیران، حرف مدیر قبلی را قبول نداشت و می‌گفت تصمیم‌های آن مدیر، به من ربطی ندارد! شورای انتخاب آثارشان هم به ما گفتند «این کار در سطح کارهای بنیاد رودکی نیست». در صورتی که آنها حتی به ما نوبت بازبینی ندادند. پس چطور می‌گویند این نمایش‌نامه در سطح بنیاد رودکی نیست؟! آن هم در مورد نمایشنامه‌ای جزو صد نمایش‌نامه برتر دنیاست. اصلاً متر و معیار آنها در طبقه‌بندی آثار دریافتی چیست؟».
ساغری همچنین به اقدام برای اجرای نمایش در تئاترشهر اشاره کرد و گفت:«در تئاترشهر هم آقای طاهری به ما وقت بازبینی دادند و دو روز مانده به بازبینی، نوبت بازبینی ما را لغو کردند! دلیلش را هم نمی‌دانیم، ولی پرسشم اینست که خیلی از آثاری که اخیراً در تئاترشهر اجرا رفته‌اند، مثل نمایش «هیدن» یا کارهای آقای افشاریان و رحمت امینی، مگر جزو فراخوان بودهاند؟! اگر این‌طور بوده،کجاست نشانه‌ای که ما متوجه بشویم این کارها جزو فراخوان بودهاند و حالا در تئاترشهر اجرا می‌روند؟! در تماشاخانه ایرانشهر هم به ما گفتند «فقط نمایش را با بازیگر چهره می‌پذیریم»، یعنی دوستان نمی‌خواهند کار خوبی را که یک سال تمرین شده، اول ببینند و بعد نظر بدهند؟ یعنی نمایش فقط وابسته به چهره است؟!».
ساغری درباره انتخاب متن «خالی‌بند دنیای غرب» برای اجرا، بیان کرد:«وقتی این متن را خواندم، داستان «پدران و پسران» اثر «ایوان تورگنیف» در ذهنم تداعی شد. حتی چیزی مثل عقده ادیپ در متن دیدم. ماجرای پدران و پسران، یعنی تقابل سنت و مدرنیته که خانواده می‌خواهند جوانان یک خط مستقیم را بروند و یک راه راست برای زندگی و هدفشان انتخاب بکنند، ولی وقتی این جوان وارد جامعه می‌شود، جامعه رنگ و بوی دیگری دارد و آن خط مستقیم را نمی‌پسندد. پس جوان دست به طغیان شخصیتی، روحی و فکری می‌زند و آشوبی به پا می‌کند که می‌تواند برای نسل جوان بسیار خطرناک باشد. حتی ممکن است آن جوان، برای این‌که رشد بکند، خانواده‌اش را کنار بزند؛ همان خانواده‌ای که از او خواسته در یک خط مستقیم حرکت بکند».
این کارگردان افزود:«وقتی نمایش‌نامه را خواندم، از لحاظ روان‌شناسی، شخصیت‌پردازی، فرهنگی با متن بسیار عمیقی مواجه شدم و تمام تلاشم را کردم با اعمال تغییرات جزیی در متن، به فکر نویسنده نزدیک بشوم».
او با اشاره به این‌که سبک و شیوه مد نظرش برای اجرای این نمایش‌نامه، شیوه رئال و یک نگرش بیومکانیک در اجراست، اضافه کرد:«تمام سعی‌ام این بوده که خودم را به اصول متن پایبند نگه دارم، یعنی دقیقاً فضای متن را به اجرا دربیاورم، نه شیوه‌های نوین و نگرش عجیب و غریب فرمی».
ساغری یادآور شد:«ابتدا قصد داشتیم در این نمایش از بازیگران چهره استفاده بکنیم، ولی ترجیح من استفاده از بازیگران جوان بود، چون جوانان خیلی بااستعدادی داریم که تشنه کارند. آنها تمام وجودشان را برای کار می‌گذارند، بخصوص دانشجویان. بنابراین تصمیم گرفتیم گروه بازیگران را کلاً با دانشجویان ببندیم. البته چند بازیگر حرفه‌ای در کار هستند و تعدادی هم از دانشجویان که حس کردم آنها بیش‌تر تشنه کارکردن هستند و ما باید میدان را برای آنها فراهم بکنیم».
این کارگردان در خصوص دیدگاهش به تئاتر نیز بیان کرد:«نوع نگاه من به تئاتر، همان نگاهی‌ست که از بزرگانی مانند زنده‌یاد استاد حمید سمندریان و میکائیل شهرستانی آموخته‌ام. این بزرگواران به من آموزش داده‌اند چگونه به تئاتر نگاه بکنم. با احترام به تمام همکارانم در عرصه کارگردانی، بازیگری و نویسندگی، باید بگویم نگاه من به متن، وفادارانه است، یعنی دوست دارم آن‌چه زیرمایه و در واقع فرهنگ متن است، روی صحنه پدیدار بشود. بسیاری از همکاران، فرم و شیوه‌های نوینی برای اجرا در نظر می‌گیرند که احساس می‌کنم خیلی از آنها فرم را درست متوجه نشده‌اند، یا کارشان صرفاً تقلید است یا نزدیک به آن اثر نیست.گرچه برخی کارها خوبند، چون کارگردان به لحاظ اجرایی کارش را بلد است و می‌داند باید چه کار بکند. بعضی از کارگردان‌ها خودشان متن را نوشته‌اند و برخی نویسنده‌ها نگرش خودشان را دارند که آن نگرش در اجرا پدیدار می‌شود، ولی در مورد کارهایی از این‌دست، چون متن‌های مبنا هستند، نمی‌دانم چرا بعضی‌ها تغییرات عجیب و غریبی در کار می‌آورند که بن‌مایه و فکر اصلی متن زیر سوال می‌رود! انگار چیز دیگری تحویل تماشاگر داده می‌شود. پس بر سر نویسنده‌ای که اثر را نوشته، چه بلایی می‌آید؟ چه بلایی بر سر فکر و تحلیلش می‌آید؟ او در کجای این اثر وجود دارد؟ استاد سمندریان هر وقت توضیحی می‌دادند، تمام همُّ و غمشان این بود که آن‌چه را نویسنده از شما خواسته، متوجه بشوید! البته نویسنده فهیم، نه هر نویسنده‌ای».
ساغری در پایان با تاکید بر این‌که «ما برای اجرای این نمایش‌نامه پا پس نمی‌کشیم»،گفت:«بنده به همراه گروهم، صددرصد نمایش‌نامه «خالی‌بند دنیای غرب» را به شکل درست آن اجرا خواهیم کرد. تمام همُّ و غم من اینست که برای تماشاگر این کار، فکر اصلی نویسنده را تجسم بکنیم تا از کار لذت ببرد. دوست دارم مخاطب ببیند که فکر اصلی نویسنده روی صحنه پدیدار شده. هر سالنی هم که دوست دارد، می‌تواند نسبت به کار ما موضع بگیرد، در حالی که حتی بازبینی نمایش را ندیده‌اند! ولی ما بالاخره یک سالن را برای اجرا انتخاب می‌کنیم و امیدوارم سالن مناسبی باشد، چون بچه‌های گروه برای این کار بسیار زمان گذاشته و زحمت کشیده‌اند. تک‌تک اعضای گروه، یک سال این کار را دنبال می‌کردند، چون به این کار ایمان داشتند. مطمئنم بازخورد این ایمان، صددرصد در تماشاگر دیده می‌شود».
گفتنی است تهیه‌کنندگی نمایش «خالی‌بند دنیای غرب» را امیرمسعود هیدارن بر عهده دارد که پیش از این نمایش «غرب حقیقی» را نیز با بازی رضا ساغری تهیه کرده بود.
منتظر خبرهای تکمیلی درباره این نمایش باشید.
