ناگفته‌هایی از دوستی مافی و سهراب سپهری در موزه هنرهای معاصر تهران

به گزارش روابط‌عمومی نگارخانه تخصصی هنرهای ایرانی اسلامی «ترانه باران»، رضا مافی هنرمندی با درونی جوشان و نگاهی رو به آینده بود که به شخصیت هنری و آثار شاعر رنگ‌ها و نقاش شعرها زنده‌یاد سهراب سپهری دلبستگی زیادی داشت.

درون‌مایه کارهای نقاشی سهراب سپهری از هنر شرق دور متاثر بود و مافی به تعبیر نزدیکانش طرح‌ها و تصویر عمده نقاشی‌های سپهری را در حافظه بصری خود داشت و از نظر فکری و معنوی به اشعار او بسیار علاقه‌مند بود، حتی اوج این علاقه‌مندی را در نوار صوتی با قرائتی مملو از احساس اشعار سپهری که با زمینه موسیقی آرام تلفیق شده نشان داده است. لذا نگاه آیینه‌سان مافی به اندیشه و ته‌رنگ نقاشی و شعر سپهری در آثارش تجلی دارد.

این تجلی را می‌توان در نمایشگاه رضا مافی که این روزها  به همت موزه گالری ترانه باران و با کیوریتوری محبوبه کاظمی در موزه هنرهای معاصر تهران برقرار است، شاهد بود.

برخی از تابلوهای موفق مافی که بر اساس قالب سیاه‌مشق شکل گرفته،گویی ترجمه خوش‌نویسانه تابلوهای «سلسله درختان» سپهری است که در تنیدگی و درهم‌رفتن برشی از تنه‌های درختان جنگلی را ترسیم کرده و مافی در همان زمینه به بازی با حروف پرداخته که در نوع خود آثاری زیبا با ریتم دلنشین به وجود آورده آثاری که در آنها با تنوع دانگ قلم از اصل پرانرژی تضاد (مرکب سیاه و زمینه سفید) استفاده قابل‌توجه‌ای شده و چیدمان هوشمندانه طراحی شده مفردات به ایجاد عمق در تابلو انجامیده است.

مافی پس از درگذشت سهراب با استفاده از پس‌زمینه آرام و کم‌رنگ نقاشی‌هایی که توسط خود او ملهم از سپهری طراحی شده بود، بخش‌هایی از اشعار او را با قلم پخته نستعلیق به نگارش درآورد که نرمی و روانی در آن مشهود است و نمایی از استحکام و قرصی دست و قلم او را نیز نشان می‌دهد؛ آثاری که آخرین نمونه‌های درخشان نستعلیق از کار مافی نیز هستند و جایگاه ارزنده او را در خط نستعلیق به نمایش می‌گذارند.

در مجموع هنر مافی از زمینه اجتماعی و فرهنگی زمانه او متاثر است بر این اساس تاثیر او از سهراب سپهری ر این زمینه مصداق‌های روشنی دارد. احساس و اندیشه سپهری که در تابلوها و اشعار او متبلور بود در شکل‌گیری شخصیت هنری مافی اثر بسزایی داشته است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت شناخت شخصیت سهراب سپهری تا اندازه قابل‌توجه‌ای کلید فهم روحیه هنری رضا مافی نیز است. آنچنان که کریم امامی گفته «سپهری هنرمندی صادق بود که با احساساتی بی‌نظیر تغییر و تحولات زمانه را لمس کرد».

مافی نیز کسی بود که بعد از انقلاب و متاثر از یادمان شهدا در خرداد ۱۳۵۸ اولین نمایشگاه را در مرکز فرهنگی باغ فردوس برگزار کرد و قصد داشت که عواید حاصل از فروش آثار خود را برای ساختن بنای یادبود شهدا هزینه کند. (کتاب رازهای خط و نقاشی‌خط نگاهی به زندگی و آثار رضا مافی).

عشق و علاقه به طبیعت ویژگی دیگر مافی و سهراب سپهری بود که در آفرینش کار هنری با تمام وجود از آن الهام می‌گرفتند. در عین حال سادگی در کارهای این دو هنرمند موج می‌زند. مافی به خاطر علاقه به سادگی و بی‌آلایشی آثارش کارهای کلاسیک خود را به جز چند نمونه نادر هیچگاه تذهیب نکرد. اصولاً قطعه‌های مافی رابطه‌ای از جنس الفت با تذهیب ندارند، چراکه او دوست داشت قطعاتی آزاد و رها بیافریند در واقع می‌توان گفت زیباترین آثار کلاسیک مافی که نقطه اوج هنر خوش‌نویسی او به شمار می‌آید در تابلوهایی با پس‌زمینه طرح‌ها و نقاشی‌های ملهم از آثار سپهری است. حتی در آثار نقاشی‌خط مافی به رغم حضور رنگ می‌توان اصالت رنگ قهوه‌ای را در طیف‌های مختلف آن تماشا کرد. حتی به تعبیر سهراب سپهری از «فرصت سبز حیات» نهایت بهره را گرفت و آثار گرانقدری را به جامعه هنری تقدیم کرد.

دوستی مافی و سپهری به اندازه‌ای بود که سنگ‌نوشته مزار سپهری را مافی نگاشت.

امتیاز دهید