ایرج نعیمایی: رضا مافی اصالت خط را در نقاشی رها نکرد

نعیمایی معتقد است: رضا مافی از جمله نخستین افرادی است که مشق قدمایی را در کارهای خود به کار گرفت و اصالت خط را در نقاشی رها نکرد.

به گزارش روابط‌عمومی نگارخانه تخصصی هنرهای ایرانی اسلامی «ترانه باران»، ایرج نعیمایی (عضو پیوسته فرهنگستان هنر و مدرس دانشگاه) در بازدید از نمایشگاه رضا مافی که این‌روزها به همت موزه گالری ترانه باران در موزه هنرهای معاصر تهران برپاست با تاکید بر آن‌که رضا مافی از جمله نخستین افرادی است که مشق قدمایی را در کارهای خود به کار گرفت،گفت: سایر هنرمندان بعد از مافی به این حوزه گرایش پیدا کردند و صد البته که استعداد رضا مافی در این حوزه نیز از سایر هنرمندان خیلی بیش‌تر بود و نقاشی هم بلد بود و نقاشی‌خط را کار کرد.

او ادامه داد: توانایی‌های رضا مافی ستودنی است و من از جمله افرادی بودم که به او بسیار امیدوار بودم. حتی زمانی که آقای نجفی سربداران را می‌ساخت، رفتم سر صحنه مافی را دیدم تا آن‌که در ساخت مجموعه هزاردستان او را از دست دادیم.

این هنرمند خاطرنشان کرد: رضا مافی به سه حوزه از هنر از خط کلاسیک ایرانی به خصوص نستعلیق و تا اندازه‌ای شکسته گرفته تا خط فرم و نقاشی تسلط داشت. همین امر سبب شد تا این شعر حافظ «عشق و  شباب و رندی مجموعه مراد است/ چون جمع شد معانی گویِ بیان توان زد» تبدیل به مصداق بارز رضا مافی شود. در واقع او از جمله اولین کسانی است که حرکتی جدی در گرایش به قدما و هنر سنتی بین خوش‌نویسان ایجاد کرد. خود او نیز در این راه پیش قدم بود. اگر حرکت او ادامه پیدا می‌کرد قطعاً اکنون به جایی می‌رسید که حتی نتوان رشد او را تصور کرد، چراکه انسان بسیار مستعدی بود و در برهه‌ای از زندگی خود به سر می‌برد که به لحاظ هنری در زمان ظهور و بروز کامل قرار داشت اما در سن کم از دست رفت و من همیشه حسرت آن را دارم.

به گفته او، ویژگی بارز دیگر مافی آن بود که جذب بازارهای اقتصادی نشد، چراکه در آن دوره بسیاری از هنرمندان و خوش‌نویسان اگر شرایطش را داشتند جذب بازار و فعالیت‌های اقتصادی می‌شدند اما مافی هیچ‌گاه وجه هنری کارهایش را فراموش نمی‌کرد و آن را تابعی بر سلیقه بازار قرار نمی‌داد و توجه به وجوه هنری آثارش جزیی از خصیصه اصلی کارهای او بود.

نعیمایی در تعریف رضا مافی و آثارش گفت: مافی غنچه بازنشده هنر خوش‌نویسی بود. نمایش او در عرصه هنر آغاز شده بود و همچون یک غنچه بروز پیدا کرده بود اما مهلت و فرصت شکفته‌شدن پیدا نکرد.کاش فرصت شکفته‌شدن پیدا می‌کرد و ما می‌توانستیم آثاری عظیم‌تر از آن‌چه برای ما به یادگار گذاشته از او می‌داشتیم. معتقد هستم رضا مافی حق بسیار زیادی بر گردن خوش‌نویسی به خصوص در بخشی که رویکرد به قدما را شاهد هستیم، دارد.

این استاد خوش‌نویسی در خصوص پرداختن رضا مافی به خط نقاشی گفت: این هنرمند خط و نقاشی را بلد بود و با توجه به تسلطی که به این هنرها داشت یکی از نخستین افرادی شد که به این حوزه ورود کرد. نباید فراموش کرد که آثار مافی تفاوت بارزی با سایر هنرمندان در عرصه نقاشی خط داشت و آن هم حفظ اصالت خط در نقاشی بود، یعنی مبنا را خط کلاسیک قرار داد و نقاشی را تابعی از خط در نظر گرفت برعکس زنده‌رودی که خط را تابعی از نقاشی در نظر گرفته است. رضا مافی از نخستین افرادی است که به خط نقاشی پرداخت نه نقاشی‌خط و در این حوزه نیز بسیار پیشرو بود و نسبت به سایر افراد حرف‌های بسیاری برای گفتن داشت. به جرات می‌توان گفت در دوره‌ای که رضا مافی خط نقاشی و نقاشی‌خط کار می‌کرد، هیچ هنرمندی به این شیوه‌ای که مافی کار انجام می‌داد، نداشتیم.

او در ادامه ورود بخش خصوصی به برگزاری نمایشگاه‌های با محوریت پژوهشی را نیکو ارزیابی کرد و گفت: تلاش‌های بیش‌تری برای ورود بخش خصوصی به حوزه‌های هنر شود. در تاریخ نیز این‌گونه بوده که آدم‌های خاص از هنرمندان حمایت می‌کردند. اگر این امر در جامعه گسترش پیدا کند اقتصاد هنر به معنای درست شکل می‌گیرد. امیدوارم شاهد رسیدن روزی باشیم که تمام سرمایه‌داران رویکرد و گرایش هنری پیدا کنند، چراکه بر ارزش کارشان افزوده می‌شود.