اعتبار «سینماحقیقت» به فرد وابسته نیست
محمد حمیدی‌مقدم، دبیر هجدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» با اشاره به اهمیت و اعتبار این رویداد، تاکید کرد توجه به موارد و موضوع‌های مختلف در جشنواره به اندازه و طبیعی است.
به گزارش روابط‌عمومی مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی، نشست رسانه‌ای هجدهمین جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» روز یکشنبه 11 آذر 1403 در مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی با حضور محمد حمیدی‌مقدم، مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی و دبیر جشنواره هجدهم برگزار شد.
هیچ جشنواره‌ای بدون همراهی رسانه‌ها دیده نمی‌شود
محدثه واعظی‌پور، مدیر روابط‌عمومی مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی و جشنواره «سینماحقیقت» ابتدای این نشست گفت: ضمن تشکر از تلاش و توجه نمایندگان رسانه‌ها و همراهی‌شان با جشنواره سینماحقیقت تشکر کرد و برای مریم قربانی‌نیا خبرنگار پرکار و پرتلاش آرزوی سلامتی کرد. ترجیح می‌دهیم به جای ارائه آمار و اخبار، در این نشست بیشتر شنونده باشیم و فضا تعاملی باشد. هیچ جشنواره‌ای بدون همراهی رسانه‌ها دیده نمی‌شود. از حضور و حمایت‌های شما در طول سال و در ماه‌های اخیر سپاسگزارم.
«سینماحقیقت» وارد دوران بلوغ شده است
محمد حمیدی‌مقدم، دبیر هجدهمین جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» در ابتدای صحبت‌های خود گفت: امسال هجدهمین دوره جشنواره برگزار می‌شود. جشنواره «سینماحقیقت» نوجوانی است که در حال ورود به جوانی و دوران بلوغ است. امسال در جشنواره تلاش کردیم تا بیش از گذشته نگاه تعاملی داشته باشیم و نگاه‌ها و سلایق مختلف و فیلمسازان نسل‌های مختلف حضور داشته باشند. امسال تفاوت عمده‌ای از این جهت داریم و با این رویکرد مرجعیت جشنواره معین خواهد شد. امیدوارم که شما هم چنین کلکسیونی را شاهد باشید.
حضور ۶۵ فیلم در بخش مسابقه ملی جشنواره هجدهم از میان ۵۳۳ اثر متقاضی
دبیر هجدهمین جشنواره «سینماحقیقت» تاکید کرد: در این دوره از جشنواره نگاه و تعامل حداکثری را با صنوف سینمای مستند انجمن کارگردانان و تهیه‌کنندگان سینمای مستند و نهادهای موثر در عرصه مستند داریم. در این دوره، ۵۳۳ فیلم متقاضی حضور در جشنواره بودند و تولید آثار نسبت به سال گذشته پایاپای بود ولی میزان رجوع به مرکز گسترش بیشتر شده است.
او دامه داد: از بین فیلم‌های متقاضی، تعداد ۶۵ فیلم برای بخش مسابقه ملی انتخاب شدند که ۲۴ فیلم بلند، ۲۱ فیلم نیمه بلند و ۲۰ فیلم کوتاه در جشنواره امسال حضور خواهند داشت. همچنین در بخش شهید آوینی ۲۶ فیلم داریم که ۹ فیلم با بخش ملی مشترک است.
حضور 59 اثر در بخش بین‌الملل
این فعال سینمایی گفت: در بخش خارج از مسابقه ۱۰ فیلم داریم که همه این آثار بسیار مهم هستند. در بخش مسابقه بین‌الملل نیز ما ۲۳۱۴ فیلم متقاضی داشتیم و ۵۹ فیلم انتخاب شدند.
برگزاری کارگاه‌های آموزشی توسط صنوف سینمایی در هجدهمین جشنواره «سینماحقیقت»
مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی ادامه در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: امسال کارگاه‌های آموزشی هم در جشنواره برگزار خواهد شد که بخش عمده اجرای این کارگاه‌ها به صنوف سپرده شده است.
او افزود: بحث هوش مصنوعی در حوزه فیلم مستند وارد شده و امسال کارگاهی در این زمینه برگزار خواهیم کرد. ورود هوش مصنوعی به نوعی جالب است و از سوی دیگر درباره آن احساس خطر می‌شود و شناخت مستندسازان از این فضا یک ضرورت است. ورکشاپ هوش مصنوعی توسط انجمن کارگردانان سینمای مستند برگزار می‌شود.
حمیدی‌مقدم درباره کارگاه‌های دیگری که در این جشنواره برگزار می‌شود، گفت: بحث قراردادهای حقوقی مساله‌ای‌ست که توسط یکی دیگر از صنوف ما و در ادامه کارگاهی که در دوره گذشته برگزار کردیم، برگزار خواهد شد.
منتخبی از آثار جشنواره در 40 نقطه کشور اکران می‌شود
حمیدی‌مقدم، دبیر هجدهمین جشنواره «سینماحقیقت» در ادامه گفت: در جشنواره امسال موزه سینما در کنار جشنواره است و برخی از فیلم‌ها در آنجا نمایش داده می‌شود. امسال بخش اکران آنلاین نداریم و سال گذشته بود که متوجه شدیم برخی آثار مهم ما قابلیت پخش آنلاین ندارند.
او ادامه داد: ما امسال اشتیاق نمایش آثار در شهرستان‌ها را به شکل دیگری پاسخ دادیم و در ۳۹ شهر و ۴۰ نقطه از اول دوم تا سوم دی‌ماه منتخبی از آثار جشنواره در سینماهای هنروتجربه اکران می‌شود.
موضوع زیرمتن آثار امسال توجه به خانواده است
مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی با اشاره به تمرکز آثار در این جشنواره گفت: موضوع زیرمتن آثار امسال توجه به خانواده است. خانواده نه به شکل کلیشه‌ای بلکه شکاف نسل، انقطاع نسلی، معیشت، اقتصاد، ارکان خانواده، نقش پدر، فقدان پدر، معضلات اجتماعی و … به صورت آسیب‌شناسی در آثار وجود دارند و شاید برخی از فیلم‌ها در این زمینه بی‌پروا باشند.
این مدیر سینمایی تاکید کرد: امسال یکی از دوره‌های خوب تعامل جشنواره با اداره نظارت و ارزشیابی است. شاید یکی‌دو بار بحث‌هایی برای برخی آثار در گرفت اما خوش‌بختانه تمام فیلم‌ها امسال به نمایش درمی‌آیند.
جشنواره هجدهم فضای متنوعی دارد
حمیدی‌مقدم عنوان کرد: در جشنواره امسال از نظر نوع نگاه فیلمسازان توانسته‌ایم فضای متنوعی از فیلم‌ها و سلیقه‌های متخلف برای مخاطبانمان فراهم کنیم. مستندها امسال فقط معطوف به مستندهای اجتماعی نیست و آثار متنوعی از جمله محیط‌زیست، ورزشی، قوم شناسی و… داریم.
دبیر هجدهمین جشنواره «سینماحقیقت» گفت: فیلمسازان مستند ما بسیار فرهیخته هستند و جانانه تلاش می‌کنند. آنها نسبت به اتفاقات پیرامونی خودشان بی‌تفاوت نیستند و من همواره این صدا را به وزارت ارشاد و روسای سازمان سینمایی رسانده‌ام. باز هم با تمام این تلاش‌ها، سبد حمایتی ما بسیار ناچیز است. امیدوارم با تمام سختی‌هایی که مستندسازهای ما تحمل می‌کنند به کمک شما اهالی رسانه بتوانیم کاری کنیم صدای مستندسازان گم نشود و جشنواره خوبی برگزار کنیم. ما به تحلیل و نقد منصفانه شما نیاز داریم تا این راه را بهتر ادامه دهیم.
جشنواره امسال با مشکل خاصی مواجه نبوده است
دبیر جشنواره «سینماحقیقت» در پاسخ به پرسشی درباره چالش فیلم‌هایی با رویکرد و مضمون سیاسی در این دوره از جشنواره گفت: مانند سال گذشته چالش‌هایی داشتیم ولی نه آن‌طور که درگیرکننده باشد. برخی آثار جشنواره حرف‌هایی را مطرح می‌کنند که شاید مسائلی را در حوزه نظارتی به وجود آورد.
او ادامه داد: اما با این وجود امسال چالش خاصی نداشتیم و فیلم‌ها با سعه صدر و نگاهی مبتنی بر تحمل آرا و بیان نظرات مختلف بررسی شدند. جشنواره توان و بضاعت مشخصی دارد اما در همین اندازه هم با مشکل خاصی مواجه نبودیم.
ضرورت آسیب‌شناسی فقدان کمپانی‌های مستقل فیلمسازی
حمیدی‌مقدم درباره سهم سینمای مستقل در میان آثار حاضر در جشنواره گفت: وقتی درباره بضاعت سینمای مستند صحبت می‌کنیم این یک اتفاق جهانی است و محدود به ایران نیست، حضور کمپانی‌ها و شرکت‌ها در ساخت مستند مهم است. فکر می‌کنم سینمای مستند در دوره ابتدایی و آماتور می‌تواند به طور مستقل فعالیت کند و در ادامه امکان حیات ندارد.
او ادامه داد: از میان ۶۵ فیلم حاضر در جشنواره، ۱۶ فیلم به صورت خصوصی ساخته شده است و بخش دیگر فیلم متعلق به ارگان‌ها و نهادهای مختلف است. هنوز آثار از این نظر پایاپای نیست و این به دلیل فقدان کمپانی‌های مستقل در حوزه فیلمسازی است و باید این مساله را آسیب‌شناسی کنیم.
در حوزه برون مرزی باید وارد وضعیت تولید مشترک شویم
دبیر جشنواره «سینماحقیقت» در پاسخ به سوال دیگری گفت: ما در حوزه برون مرزی قطعا باید وارد وضعیت تولید مشترک شویم. صندوق حمایتی ما برای فیلمسازان ایران و خارجی درنظر گرفته شده است و در آنجا فیلمسازان می‌توانند موضوعات خود را ارائه کنند. مرکز گسترش به عنوان یکی از متولیان سینمای مستند می‌تواند به نیازهای مستندسازان پاسخ دهد و ارگان‌های دیگر نیز باید با هم به تعامل برسند.
واکنش «سینماحقیقت» به بزرگترین پدیده نسل‌کشی در جهان
محمد حمیدی‌مقدم دبیر جشنواره درباره نوع نگاه مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی ادامه داد: اندازه‌بودن و میزان ظرفیت هر مجموعه‌ای تعیین‌کننده است و ما سعی کردیم در تمام ابعاد برگزاری به اندازه باشیم، یعنی نه فراتر از ظرفیت ما بوده و نه بزرگ‌نمایی شده است.
او گفت: در بخش غزه نیز این یک واکنش طبیعی رویدادی با بزرگترین پدیده نسل‌کشی در جهان است. خیلی از جشنواره‌های بزرگ دنیا نیز به این اتفاق، فارغ از مسائل سیاسی، واکنش نشان می‌دهند.
امیدواری برای ساخت خانه جشنواره‌ها
دبیر جشنواره هجدهم سینماحقیقت در پاسخ به سوالی درباره مکان برگزاری جشنواره گفت: ما با دوستانمان تعامل می‌کنیم و بخش روابط‌عمومی مرکز نیز مشغول نظرسنجی از مستندسازان بود و پردیس چارسو بيش‌ترين رای را میان مخاطبان داشت. ما هم از این‌که همواره در اضطراب مکانی برای برگزاری جشنواره هستیم، ناراحتیم و امیدواریم با ساخت خانه جشنواره‌ها یک مکان عمومی ثابت را برای برگزاری جشنواره ها داشته باشیم.
او ادامه داد: نکته دیگر این است که با امکان رزرو بلیت دیگر کسی پشت در سینما نمی‌ماند و با امکان ویدئو لایبرری (کتابخانه ویدئویی) هیچ‌کدام از دوستان رسانه تماشای فیلمی را از دست نمی‌دهند.
پذیرای آثار مساله‌مند هستیم
مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی در پاسخ به سوالی درباره آثاری که به مسائل سیاسی و اجتماعی سال‌های اخیر پرداخته‌اند،گفت: ما در جشنواره «سینماحقیقت» سعی کردیم به صورت روشن و شفاف صحبت کنیم. دو سالی است که ما فیلم‌ها را در گروه مشاوران انتخاب می‌کنیم و این به ما کمک کرده است که فیلمی مورد قضاوت سلیقه‌ای و گروهی قرار نگیرد.
حمیدی‌مقدم تصریح کرد: آنچه که به جشنواره رجوع شده را گزارش می‌دهیم، نه آنچه ساخته می‌شود. ما در میان ۵۳۳ فیلمی که به ما رجوع شده، سعی کردیم فیلم‌های اندیشمند و صاحب مساله را انتخاب کنیم. شاید فیلمی تولید شده و برای جشنواره فرستاده نشده باشد.
این فعال سینمایی گفت: درباره اتفاقات سال ۱۴۰۱ فیلمی داشتیم که احتمالا در بخش اکران ویژه به نمایش دربیاید. در میان آثار جشنواره فیلم‌های متفاوتی داشتیم و از همین‌جا اعلام می‌کنم که پذیرای آثار مساله‌مند هستیم.
شرایط اکران آثار مستند را در گروه «هنر و تجربه» فراهم کردیم
محمد حمیدی‌مقدم، دبیر هجدهمین جشنواره «سینماحقیقت» در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: بحث معضل فروش آثار مستند ریشه‌دار و فقط مربوط به ایران نیست. برخی دوستان گاهی شاید وارد فضای اغراق شوند. ما آنچه در توانمان بوده را در این زمینه انجام داده‌ایم و شرایط اکران را در گروه «هنر و تجربه» برای فیلم‌هایی که توان جذب مخاطب دارند، فراهم کردیم.
او ادامه داد: بخش عمده فیلم‌های مستند امکان جذب مخاطب در سینما را ندارند زیرا برای مدیوم سینما و پلتفرم ساخته می‌شوند. برای نمایش این آثار ما باید تعامل خود را با تلویزیون بیشتر کنیم. آنچه در حوزه سینمای مستند ساخته می‌شود عموماً به سبد جشنواره ما ارسال شده است.
او افزود: اغلب تولیدات عمومی کشور به ما رجوع کرده‌اند و امیدواریم چندپارگی در خانواده سینما ازبین برود و جامعه سینما به یکپارچگی خود برسد و فیلم‌های بیشتر و متنوعی ساخته شود.
۹۰ درصد ظرفیت ورکشاپ‌های جشنواره رزرو شده است
محمد حمیدی‌مقدم در پاسخ به سوالی درباره کارگاه‌های جشنواره گفت: ۹۰ درصد ورکشاپ‌های جشنواره رزرو شده و فیلمسازان حرفه‌ای نیز در این کارگاه‌ها ثبت‌نام کرده‌اند.
این مدیر سینمایی در پاسخ به سوالی درباره رویداد پیچینگ هم گفت: امسال شأنیت و ارزش خاصی به پیچینگ دادیم و این رویداد را در قالب یک رویداد مستقل از جشنواره برگزار کردیم، زیرا حس کردیم مطلب پیچینگ ذیل هیجان جشنواره گم می‌شود و کم‌تر به آن توجه می‌کنند. دومین رویداد پیچینگ را اوایل سال آینده به صورت ویژه برگزار خواهیم کرد.
توجه ویژه جشنواره «سینماحقیقت» به مخاطب وفادار
محمد حمیدی مقدم دبیر هجدهمین جشنواره «سینماحقیقت» درباره توجه به دانشجویان در جشنواره امسال گفت: ما ظرفیت کمی داریم اما با توجه به گسترش فضای مخاطبانمان یک عده مخاطب وفادار داریم. از طرف دیگر اکران مستند را در واحد بازرگانی در دانشگاه‌های مختلف راه انداختیم که بسیار پرطرفدار بود و با پیداکردن مخاطبان وفادار برای این دانشجویان کارت صادر می‌شود.
اوا ادامه داد: امسال می‌خواستیم که سینما فلسطین را هم به جشنواره اضافه کنیم اما فکر کردیم که ممکن است تمرکز از خانه جشنواره برداشته شود.
بزرگداشت ناصر ممدوح، ابراهیم سعیدی و مصطفی دالایی در جشنواره هجدهم
مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی درباره بزرگداشت‌های این دوره از جشنواره گفت: در هجدهمین دوره از جشنواره ما ۳ بزرگداشت داریم. یکی از این بزرگداشت‌ها مربوط به استاد ناصر ممدوح است. ایشان یکی از یگانه‌های گویندگی سینمای مستند هستند. همچنین در جشنواره امسال از سال‌ها تلاش ابراهیم سعیدی فیلمساز تاثیرگذار قدردانی می‌کنیم و تقدیر از مصطفی دالایی، که جز اولین نفرات حلقه روایت فتح بود، دیگر بزرگداشت این دوره از جشنواره است.
او ادامه داد: مستندها در طول جشنواره توسط یک سینماکمپر و یک دوست مستندساز میان مردم می‌رود و شب‌ها در میادین تهران به نمایش درمی‌آید.
