حسینی: پیوند شاعرانگی و سینما، محور انتخاب آثار بود
دبیر چهلوسومین جشنواره جهانی فیلم فجر در جریان نشست خبری تاکید کرد پیوند شاعرانگی و سینما در انتخاب فیلم‌های جشنواره مدنظر بوده است.
به گزارش ستاد خبری چهلوسومین جشنواره جهانی فیلم فجر، نشست خبری روح‌الله حسینی، دبیر جشنواره، با حضور اصحاب رسانه صبح امروز، شنبه اول آذرماه، در سالن فردوس موزه سینما برگزار شد. مدیر روابط‌عمومی جشنواره، در ابتدای نشست ضمن خوشامدگویی به حاضران گفت:«پس از شش دوره برگزاری مستقل، جشنواره جهانی بار دیگر با کسب استقلال خود برگزار می‌شود. در این دوره تعداد قابل‌توجهی فیلم ثبت شده که از میان آن‌ها آثاری برای بخش‌های مختلف انتخاب شدند.»
در ادامه، روح‌الله حسینی، دبیر جشنواره چهل‌وسوم، ضمن خوشامدگویی به اصحاب رسانه توضیح داد:«از نظر من رسانه بخشی از سینماست و در شکل‌گیری نگاه عمومی به سینما و حافظه جمعی نقش اساسی دارد. زاویه دید ما در تماشای آثار، تجربه شخصی از دیدن فیلم‌ها و یادگیری سینما و حتی مقایسه آثار، همه تحت تأثیر رسانه است. از این جهت رسانه برای من نه یک همراه لحظه‌ای، بلکه یک شریک بلندمدت برای سینماست و از این نظر خوشحالم که در کنار شما هستم.»
حسینی با اشاره به بخش‌های مختلف جشنواره گفت: «در فراخوانی که شهریورماه منتشر کردیم، چهار بخش رقابتی مسابقه بین‌الملل، جلوه‌گاه شرق، چشم‌انداز و بخش زیتون شکسته را اعلام کردیم. علاوه بر این، سه بخش غیررقابتی فیلم‌های مرمت‌شده و شاعرانه سینمای ایران، مرور سینمای ترکیه و جشنواره جشنواره‌ها نیز در نظر گرفته شده است.»
حسینی درباره بخش زیتون شکسته بیان کرد: «این بخش در تقویم جشنواره جهانی بوده و به نوعی از سینما اختصاص دارد که آن را سینمای مقاومت، صلح و پایداری می‌نامیم. معمولاً فیلم‌های حاضر در این بخش به مسائل فلسطین و لبنان یا جنگ ۱۲ روزه ایران اشاره دارند. در این دوره نیز بخش ویدئو و عکس را به جنگ ۱۲ روزه و به‌طور خاص جنگ غزه اختصاص داده‌ایم که در شیراز نمایش داده خواهند شد.»
مدیر روابط‌عمومی جشنواره توضیح داد:«در بخش مسابقه بین‌الملل ۱۶ فیلم از ۲۱ کشور به نمایش درمی‌آید. در بخش جلوه‌گاه شرق ۱۲ فیلم از ۱۸ کشور، و در بخش چشم‌انداز ۱۱ فیلم از ۱۰ کشور حضور دارند. در بخش زیتون شکسته نیز هشت فیلم از ۱۵ کشور حضور دارند. بخش ویژه مرور آثار ترکیه امسال با نگاه شاعرانه و انسان‌گرایانه فیلمسازان این کشور برگزار می‌شود ، در این بخش ۴ فیلم از ترکیه حضور دارد. در بخش جشنواره جشنواره‌ها نیز ۵ فیلم از ۱۰ کشور به نمایش درمی‌آیند. همچنین هشت فیلم ایرانی در بخش‌های جشنواره حضور دارند.»
او در مورد فیلم‌های ایرانی گفت:«هشت فیلم ایرانی هم امسال شامل «او نمی‌خوابد» به کارگردانی رضا جمالی، «زمانی در ابدیت» به کارگردانی مهدی نوروزیان، «پل» به کارگردانی محمد عسگری (در بخش مسابقه بین‌الملل)، «مرد آرام» به کارگردانی بهنوش صادقی، «ماهی در قلاب» به کارگردانی محی‌الدین مظفر (در بخش جلوه‌گاه شرق)، «دو روی پاییز» به کارگردانی روناک طاهر (بخش چشم‌انداز)، «فرشته‌ها نمی‌میرند» به کارگردانی محمدرضا ابوالحسنی (بخش زیتون شکسته)، «مرد خاموش» به کارگردانی احمد بهرامی (بخش جشنواره جشنواره‌ها) در جشنواره به نمایش درخواهد آمد.»
گلاویژ نادری از روزنامه سازندگی درباره اخبار جشنواره، سیاست رسانه‌ای و حضور چهره‌های شناخته‌شده در دوره‌های قبل پرسید. حسینی در پاسخ گفت:«یادمان باشد در چه دوره‌ای هستیم. سال ۹۴ فضای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی کشور بسیار متفاوت از امروز بود. امسال شرایط پیچیده‌تری داریم؛ از روزهایی که مردم به‌خاطر جنگ از تهران خارج شدند تا مسئله اسنپ‌بک. بسیاری معتقد بودند که دوباره جنگ خواهد شد. در چنین فضایی من و دوستانم در تهران و شیراز تلاش کردیم جشنواره‌ای شایسته برگزار کنیم. تمام تلاش‌مان حفظ آبرو و ارائه جشنواره‌ای درخور است.»
او ادامه داد:«سیاست خبری ما نیز به همین مسائل برمی‌گردد. ضمن اینکه زمان اندکی داشتیم. جشنواره جهانی همیشه زمان زیادی برای آماده‌سازی داشته اما ما در این فرصت کوتاه با اتکا به لطف خدا و همراهی همکاران‌مان جلو رفتیم. آنچه دعوت شد و پذیرفته شد، قابل اعتناست. نقش رسانه در نقد فضای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی کلیدی است. امیدواریم سال آینده و با شرایط بهتر بتوانیم ضعف‌ها را برطرف کنیم.»
پرستو فرهادی از ایسنا نیز درباره رئیس هیأت داوران و نظارت بر آثار پرسید. حسینی گفت:«نوری بیلگه جیلان را دعوت کردیم که در هیأت داوران حضور داشته باشد و از روز افتتاحیه در شیراز حضور خواهد داشت. فیلم‌های حاضر در جشنواره همان مسیر معمول جشنواره‌ها را طی کرده‌اند و ملاحظه‌ای که گفتند من به‌عنوان عضو هیأت نظارت باید داشته باشم وجود نداشت. رویکرد ما شاعرانه است و این خود به‌خود بسیاری از موانع را برمی‌دارد. تقویم جشنواره و فهرست آثار بسته شده بود.»
نرگس کیانی از خبرآنلاین درباره حضور فیلم «صدای هند رجب» پرسید. حسینی توضیح داد:«مذاکرات خوبی با پخش‌کننده فیلم داشتیم و روند خوبی طی شد اما به دلیل انتشار یک خبر، تهیه‌کننده آمریکایی فیلم مانع حضور آن شد. امسال در انتشار اخبار، مهمانان و فیلم‌ها با محدودیت‌هایی روبه‌رو بودیم و باید همچنان مراقبت کنیم تا مشکلی پیش نیاید. امیدواریم در زمان و موقعیتی دیگر این فیلم را داشته باشیم؛ البته آثار دیگری با همان مضمون در جشنواره حضور دارند.»
حسینی گفت:«ما ۲۰۰ مهمان از کشورهای مختلف داریم و حضور آن‌ها گام مهمی در خروج ایران از انزوای فرهنگی خواهد بود. خیلی‌ها نمی‌خواهند فیلمسازان خارجی به ایران بیایند یا فیلم‌های مجوزدار ایرانی در جشنواره‌های خارجی دیده شوند. این جشنواره می‌تواند گامی جدی برای بی‌اثر کردن این تلاش‌ها باشد.»
کامیار اقبال از رسانه ترکیه‌ای درباره سال فرهنگی ایران و ترکیه و همکاری دو کشور پرسید. دبیر جشنواره گفت:«به دلیل سال فرهنگی ایران و ترکیه، امسال بخش مرور آثار ترکیه را داریم. مهمانان ترک نسبت به سایر کشورها بیشتر خواهند بود و نشستی نیز با حضور استادان ایرانی و خارجی برگزار می‌شود. همکاری سینمایی ایران و ترکیه برای ما اهمیت دارد و قراردادی که سال‌ها پیش میان وزارت فرهنگ دو کشور امضا شده، در حال پیگیری برای احیاست تا بتوانیم تولیدات مشترک داشته باشیم. جلساتی نیز با سفیر ترکیه داشته‌ام و امیدواریم اتفاقات خوبی رقم بخورد.»
مهیار جوادی‌فر از سینمای نو درباره انتخاب شیراز برای برگزاری جشنواره و محدودشدن حضور رسانه‌ها پرسید. حسینی تأکید کرد:«خبرها زمانی قابل انتشار هستند که قطعی باشند. دکتر صالحی وزیر فرهنگ سال‌هاست که بر تمرکززدایی تأکید دارند، چرا که ایران فقط تهران نیست. انتقال رویدادهای فرهنگی به شهرهای توانمند اقدام درستی است. شیراز زیرساخت‌های لازم را داشت و رویکرد شاعرانه جشنواره ما را بیشتر به این انتخاب تشویق کرد. امسال نخستین تجربه است و طبیعی است که مشکلاتی وجود داشته باشد اما استقبال خوب بود و امیدواریم با تجربه همکاران حرفه‌ای کمترین ایراد رخ دهد.»
مهدیه مالکی از خبرگزاری صبا درباره معیار انتخاب آثار پرسید. حسینی پاسخ داد:«ما در سرزمینی زندگی می‌کنیم که شعر در آن فقط هنر نیست؛ شیوه‌ای برای دیدن جهان است. شعر بخشی از فرهنگ و هویت ماست و حضور آن در زیست فکری ایرانیان تداوم دارد. کمتر کشوری را می‌بینید که همچنان نوروز و یلدا را این‌چنین جدی برگزار کند. شعر مزیت فرهنگی ماست و می‌توان آن را با سایر هنرها و رسانه‌ها گره زد.»
او افزود:«بزرگ‌ترین دستاورد فرهنگی ما از دوره کلاسیک شعر است. مولانا، خیام، حافظ و سعدی نام ایران را در جهان بلندآوازه کرده‌اند. این دستاورد را می‌توان با مهم‌ترین دستاورد مدرن ایران یعنی سینما پیوند زد. رویکرد ما در انتخاب آثار شاعرانه بوده و این رویکرد را ارزشمند می‌دانیم. امیدواریم مانند آثار سهراب شهید ثالث، کیارستمی و مجیدی دوباره این نگاه شاعرانه در سینمای ایران پررنگ شود.»
حسینی تأکید کرد:«آثار انتخاب‌شده با رویکردی متفاوت از سینمای رایج امروز هستند و باید با حوصله دیده شوند. این آثار سرشار از استعاره، سکوت، مکث و شاعرانگی‌اند.»
او درباره مهم‌ترین مهمان جشنواره گفت:«این موضوع سلیقه‌ای است، اما از نگاه من نوری بیلگه جیلان مهم‌ترین مهمان جشنواره است.»
حمید صنیعی‌منش درباره تغییر نام «شاخه زیتون» به «زیتون شکسته» پرسید. حسینی گفت:«این بخش مبتنی بر یک وظیفه ملی و انسانی است. فیلم‌هایی درباره مقاومت، صلح و پایداری مردم در نقاط مختلف جهان، به‌ویژه غزه و فلسطین، در این بخش حضور دارند. هشت فیلم در این بخش نمایش داده می‌شود. نام این بخش با پیشنهاد مستقیم رائد فریدزاده، رئیس سازمان سینمایی، انتخاب شد. بخش جنبی عکس نیز با محوریت جنگ ۱۲ روزه و جنگ غزه همراه این بخش است.»
ندا زنگینه از مهر درباره حضور جشنواره در فیاپف پرسید. حسینی گفت:«عضو رسمی فیاپف هستیم و با مراجعه به سایت فیاپف قابل مشاهده است. برخی اطلاعات اشتباه منتشر شده بود که با یک جستجوی ساده اصلاح می‌شود. این نهاد قواعدی دارد و زمان‌بندی فعلی جشنواره براساس همان قواعد انتخاب شده است. البته اردیبهشت شیراز دل‌انگیزتر است، اما وقتی وارد لیگ جهانی می‌شوید باید قواعد را پذیرفت.»
او همچنین درباره برگزاری جشنواره در شیراز که سوال ناظمی خبرنگار سینماپرس بود، گفت:«در جهان جشنواره‌ها با نام شهرها شناخته می‌شوند؛ همان‌طور که جشنواره کن در شهری کوچک برگزار می‌شود. انتقال جشنواره از تهران به شیراز مزیت است؛ شیراز از تهران در جهان شناخته‌شده‌تر است. بسیاری از مهمانانی که نتوانستند امسال بیایند، ابراز تمایل کرده‌اند که در سال آینده حتماً دعوت شوند.»
او افزود:«امیدوارم شرایط ما را درک کنید. زمان کم بود و دعوت از مهمانان بین‌المللی دشوار. اگر در دوره‌های بعدی حضور داشته باشیم قطعاً زودتر اقدام خواهیم کرد.»
محمد سلیمانی از جهان سینما درباره کیفیت آثار پرسید. حسینی پاسخ داد:«در انتخاب آثار به کیفیت و رویکرد شاعرانه توجه کردیم. آثار بسیاری ثبت شده بود و ما باید دست به انتخاب می‌زدیم. مذاکراتی هم برای دریافت آثار ارزشمند داشتیم که برخی به نتیجه رسید. در جشنواره جشنواره‌ها چهار فیلم خوب داریم. در بخش رقابتی نیز تلاش کرده‌ایم به ارتقای سینمای ایران کمک کنیم. با توجه به اشرافی که بر سینمای ایران دارم، سعی کردم از ابزار جشنواره برای پیگیری رویکرد تنظیم‌گری سازمان سینمایی استفاده کنم تا توجه به نوع دیگری از سینما ایجاد شود.»
او افزود:«نشست‌های رسانه‌ای آثار را در جشنواره خواهیم داشت. کارگاه‌ها و نشست‌های بخش جنبی نیز با همین نگاه شاعرانه برگزار می‌شوند؛ از جمله در حوزه بازیگری، نور و تصویر، موسیقی و… . در بخش دارالفنون نیز حضور ایرج طهماسب را داریم و نشست‌هایی در حوزه شعر و سینما برگزار خواهد شد.»
بابک جوادی از سینما ایده‌آل درباره مشکل مالکیت فیلم «زمانی برای ابدیت» پرسید. حسینی گفت:«اگر مشکل مالکیت فیلم حل نشده بود، امکان حضور در جشنواره را نداشت.»
رضا پورزارعی از روزنامه هنرمند درباره بخش دارالفنون پرسید. حسینی گفت:«این بخش با مدیریت ایرج طهماسب برگزار می‌شود و ۶۰ هنرجوی سینما در آن حضور دارند؛ ۳۸ نفر از خارج کشور و ۲۲ نفر از ایران. هنرجویان خارجی تجربه ساخت فیلم اول را دارند و تجربیات خود را به تازه‌واردها منتقل می‌کنند. استادان این بخش نیز از میان فیلمسازان ایرانی و خارجی انتخاب شده‌اند.»
او درباره نکوداشت‌ها نیز گفت: «اگر نکوداشت سینماگران ایرانی باشد، ترجیح می‌دهیم در بخش ملی برگزار شود، اما در بخش بین‌الملل نیز در حال رایزنی برای نکوداشت چهره‌های بین‌المللی سینمای ایران هستیم.»
امیرحسین اشرفی از پانا درباره حضور مهمانان در سطح شهر و شکسته‌شدن ایران‌هراسی پرسید. حسینی گفت:«در شیراز بخشی از فیلم‌ها مانند جشنواره جشنواره‌ها و آثار ایرانی در مجموعه تارُخ برای عموم نمایش داده می‌شود. درباره گردشگری نیز روشن است که نمی‌توان به شیراز آمد و اماکن تاریخی را ندید. بخش‌هایی از برنامه مهمانان به بازدیدهای فرهنگی اختصاص دارد. بیش از ۲۰۰ مهمان خارجی داریم که هر کدام ظرفیت رسانه‌ای مهمی هستند.»
محمدرضا کاظمی از رسانه رها درباره بودجه و مشارکت استان فارس پرسید. حسینی گفت:«مشارکت استان فارس قابل‌توجه بوده و از همین‌جا از آن‌ها تشکر می‌کنم. بخش عمده هزینه‌ها را پذیرفته‌اند. بخش اسکان، پروازهای خارجی و پذیرایی بر عهده استانداری فارس است و باقی هزینه‌های معمول از تعهدات سازمان سینمایی است.»
