هنردستان : خنداندن؛ از آن دست مقوله هاییست که مدت ها ست به نوعی به یک دغدغه مبدل شده.
سال ها پیش با آمدن سیرک ها در اوج کمبود تکنولوژی آدم هایی سعی در خنداندن و جلب توجه آدم های دیگر داشتند و البته از این کار پول در می آوردند.
سال ها پیش با آمدن سیرک ها در اوج کمبود تکنولوژی آدم هایی سعی در خنداندن و جلب توجه آدم های دیگر داشتند و البته از این کار پول در می آوردند. پس از این با جان گرفتن تکنولوژی و فضاهای گوناگون مجازی جوک ها، فیلم های کمدی و مواردی از این دست، در قالب های گوناگون برای خنده خوراک ارائه می دادند، روالی که همچنان ادامه دارد و بخش عظیمی از شبکه های مختلف مجازی و تلویزیونی را به خود اختصاص داده اند.
در عرصه فرهنگ و هنر نیز اغلب برنامه هایی برای خنداندن مخاطب که روزبه رو به به دلیل گسترش فضاهای طنز متفرق از تلویزیون، سینما و تئاتر دشوارتر می شود، وجود دارد.
این امکان، که در سینما و تئاتر بیشتر از تلویزیون جای مانور دارد، موجب شده تا تلویزیون ظاهرأ دغدغه مندتر از همیشه به فکر راهی برای خنداندن مخاطب باشد. موضوعی که باعث تأسیس شبکه ای برای نشاط و سرگرمی و از طرف دیگر تولید سریال هایی شد که تلاش داشتند تا مخاطب را با طنز موجود در خود جلب کنند.
در مقطعی این سریال ها طرفداران خود را داشتند و کم و بیش مخاطب را با خود همراه می کردند، اما هر شیوه ای در هر کاری تا زمانی پاسخگو نیاز مخاطب است و بعد از تکرار مکرر آن، قطعأ دیگر مثل قبل تأثیرگذار نخواهد بود. اتفاقی که آن را در سریال های طنز موجود چند وقت اخیر تلویزیون می بینیم. مدت ها است که در این رسانه دیگر کمتر مجموعه ای به چشم می خورد که خنده را روی لب های تماشاگر بیاورد و از آن سو برنامه هایی چون استندآپ کمدی ها که به نسبت سریال های موجود، ساختار جدیدتری دارند، هوش و حواس مخاطب را بیشتر به خود معطوف کرده اند.
در همین راستا به جهت بررسی چرایی این اتفاق تعدادی از کارگردانان، بازیگران، نویسنده و منتقدان در گفت و گو با بانی فیلم صحبت هایی را مطرح کرده اند که در ادامه بخش اول آن را می خوانید:
بیژن بیرنگ:
دوره سریالهای کمدی سر آمده!
بیژن بیرنگ کارگردان مجموعه «خانه سبز» در خصوص کاهش قدرت سریال های کمدی برای خنداندن مخاطب و از سودی دیگر افزایش میل مخاطب به استندآپ کمدی ها به بانی فیلم گفت: مدت هاست که دوره کمدی که پیش از اینها رایج بوده، تمام شده است و ماجرای استندآپ کمدی ها در گروه کمدی گگ ها قرار می گیرند، ما نیز سعی کردیم تا این جنس کمدی را در «عشق تعطیل نیست» جا دهیم که متأسفانه نشد آن را ادامه دهیم. اما در استندآپ کمدی به واسطه تکراری که وجود داشت، این اتفاق جا افتاد، ولی در سریال های کمدی از آنجایی که هر آدمی باید یک استندآپ کمدین باشد کار سخت می شود و به همین دلیل ما این اتفاق را در سریال ها نمی بینیم. از همین رو با آمدن کمدی های جدید مثل استندآپ کمدی ها که ظرافت بسیاری دارد و باید حساب شده دیالوگ های آن نوشته شود. فضایی ایجاد می شود که مخاطب به آن جلب شود، اما کمدی هایی از قدیم به ما به ارث رسیده که به هر طریقی و با تیپ سازی های قدیمی و دستمالی شده سعی دارد تا مخاطب را بخنداند، این شیوه ای است که از آن و سر آمدن دورانش گفتم.
بیرنگ یادآور شد: در این بین زمانی که تماشاگر با نوع دیگری از کمدی جذاب تر است مواجه می شود، دیگر دلیلی ندارد تا به سریال های یکنواخت تن دهد، به همین دلیل اجراها و تولیداتی که از گذشته وجود داشته، حتی در برنامه های کودک، دیگر مخاطبش را نمی خنداند و این روزها با فیلم ها و کمیکهایی که در فضای مجازی رد و بدل می شود، قاعدتاً دوران آثاری که ما ناچاراً به آن می خندیدیم، سر می آید. فضای مجازی یکی از عوامل مؤثر در جا افتادن کمدی هایی اند که امروز مخاطب را جذب می کنند. در این فضا جک ها و فیلم هایی که وجود دارند، نوعی ادبیات نو را در رواج داده اند و گاهی تا چندین میلیون نفر آنها را می بینند. مدتهاست که کانال های کمیک و طنز به شدت بین مردم نفوذ پیدا کرده اند و نوعی فرهنگ سازی را ایجاد کرده اند که نگاهها را به این سمت معطوف می کند.
بهنام تشکر:
همه چیز در سریال طنز به فیلمنامه برمی گردد!
بهنام تشکر بازیگری که مجموعه هایی چون «دزد و پلیس»، «ساختمان پزشکان» و… را در کارنامه کاری خود دارد، در گفت و گو با بانی فیلم در خصوص ضعیف شدن سریال های طنز برای خنداندن مردم و جذب مخاطبان تلویزیون به استندآپ کمدی های موجود، بیان کرد: اگر فیلمنامه خوبی باشد و در واقع گروه نویسندگان روی اثری که آن را می نگارند فکر و تمرکز کنند تا اثر قابل توجهی را ارائه دهند، به عقیده من سریال های طنز نیز می توانند مثل سال های گذشته، مخاطب را جذب کنند و باز هم بیننده خود را داشته باشند.
وی ادامه داد: در کل ابتدا همه چیز به فیلمنامه برمی گردد و بعد از آن نگاه کارگردان و گروهی که در کار حضور دارند نیز مطرح می شود و اهمیت خاص خود را دارد، از همین رو در صورت پیشروی این ۲ با هم یعنی فیلمنامه و کارگردان به شکل مناسب، قطعاً اثر خوبی خلق می شود. استندآپ کمدی هایی که این روزها زیاد شده اند، نیز اتفاقی است که موجب شده تا در کمبود همان بحث قبل یعنی فیلمنامه مخاطب را به خود جلب کند. حضور این است برنامه ها موجب شده تا این روزها دور، دور استندآپ باشد. از سوی دیگر در این میان بحث رویکردی که تلویزیون دارد نیز مطرح است، یعنی به نظرم تلویزیون در هر زمانی رویکردی را پیش می گیرد که طبق آن برنامه ها جهت می گیرند.
بازیگر سریال «ساختمان پزشکان» تصریح کرد: حال در این اوضاع و احوال باید دید که آیا رسانه با این دست استندآپ کمدی ها آنقدر اغنا می شود تا تماشاگرش را حفظ و جذب کند؟ و مسئله دیگر این است که استندآپ ها تا کی می توانند پاسخگوی نیاز مخاطب باشند، یعنی آیا تنها آنها کافی هستند یا باید فکر دیگری کرد… البته هنوز که هنوز است سریال های طنز در همه جای دنیا جواب داده اند و مخاطبان خود را دارند، در ایران هم این طور نیست که بگوییم این دست تولیدات تعطیل شده اند بلکه هنوز تولید آنها ادامه دارد و تیم های در حال کار کردن روی آنها هستند و انشاا… در آینده مورد استقبال واقع می شود.
تشکر یادآور شد: اینکه تماشاگر با سریال ها نمی خندد به این برمی گردد که مخاطب سریال ها و سرگرمی های مفرح و سرگرم کننده بسیاری را در فضای مجازی، اینترنت و مواردی از این دست مثل شبکه های خارجی، دی وی دی های موجود و… دردسترس دارد و در این میان خنداندن مردم مشکل تر از همیشه می شود. اما صحبت ما این رسانه ها نیستند بلکه مسئله اینجاست که تلویزیون همچنان کار طنز را تولید می کند، ولی چون از طرف دیگر استندآپها کمی پررنگ تر شده اند، به نظر می رسد که رویکرد تلویزیون این است که از این دست برنامه ها برای خنداندن مردم استفاده کند. من با این اتفاق مخالف نیستم و آن را می پسندم، منتهی چاره کار در حوزه تولیدات طنز در سطح گسترده تری مثل تولید سریال ها این است که همانطور که گفتم فیلمنامه های خوب و باکیفیت طنز ساخته شود.
جبار آذین:
برای تولید یک مجموعه تلویزیونی هنرمند باید از هفت خوان رستم بگذرد!
جبار آذین منتقد تلویزیون و سینما در بخش دیگری از این گزارش درباره کاهش قدرت سریال های طنز در خنداندن مخاطبان و از سوی دیگر جلب نظر مخاطبان به استندآپ کمدی ها به بانی فیلم گفت: یکی از معضلات بزرگ رسانه ملی در تغییر و تحولات مدیریتی و اختصاص بودجه ای خاص به سازمان است، با تغییر هر مدیریتی، مدیر جدید که عموماً کمتر مختصص و کارشناس در زمینه فرهنگ و رسانه دارد، کرسی دار رسانه ملی شده است. این تغییرات که در حدود ۲ سال اخیر شدت پیدا کرد، باعث تغییرات بیشتری در برنامه سازی تولیدات روتین و اهداف و سیاستگذاری های این سازمان شد، در این بین کار به جایی رسید که مدیر پیشین برخی شبکه ها و برنامه ها را تعطیل کرد تا بتواند با بودجه و توانایی که در اختیار دارد برنامه سازی کند، یعنی این حرکت که نوعی افراط در عرصه برنامه سازی در صدا و سیما بود، روی دیگر افراط کاری مدیران این سازمان در کم کاری برای ارائه برنامه های مناسب و مردمی. از این زمان به بعد صدا و سیما در ایجاد ارتباط با مخاطب دچار مشکلات بسیاری شد.
وی افزود: در این مسیر تلویزیون به بهانه کمبود بودجه راه را برای ورود اسپانسرها باز کرد، حضور این جماعت تا جایی پیش رفت که موجب دخالت سلیقه ای اسپانسر در کیفیت و کمیت اثر در حال تولید شد. دخالت این افراد و حتی دخالت های سلیقه ای خود تلویزیون در برنامه سازی از جمله عواملی است که موجب رانده شدن هنرمندان حرفه ای از این رسانه گشت. چرا که برای تولید یک مجموعه تلویزیونی هنرمند باید از هفت خوان رستم بگذرد یعنی باید رضایت شوراهای مختلفی را جلب کند تا به مرحله پخش برسد، در اینجا باز هم ممیزی های بسیاری وجود دارد. این ممیزی های سلیقه ای و اعمال نظرها با توجه به محدودیت بودجه در تلویزیون باعث شد تا این رسانه از افراد درجه چند و متوسطی در حوزه تولید استفاده کند که یا از اقوام صدا و سیمایی ها هستند و یا جزو کارمندان این سازمان اند، از همین رو ما شاهد فیلم ها و سریالهایی هستیم که از حد متوسط فراتر نمی رود. در همین حیطه به سریال های ضعیف در حوزه طنز و کمدی برمی خوریم.
آذین ادامه داد: پیشتر به جهت حضور حرفه ای های عرصه هنر و تولید در تلویزیون و بازتر بودن دست هنرمندان برای تولید برنامه ها کسانی مجموعه های طنز می ساختند که به دلیل حرفه ای بودن در سریال، ساختار هنرمندانه و محتوای خوبی که داشتند مورد توجه مردم قرار می گرفتند، اما این هنرمندان امروز دیگر نیستند و یا در سینما فعالیت می کنند یا نمایش خانگی، این اتفاق به دلیل ندانم کاری و عدم جذب هنرمندان حرفه ای برای مجموعه های خوب که متناسب با نیاز فرهنگ و جامعه ما است، رخ داده، به همین دلیل است که آثار طنز موجود در تلویزیون قوی نیستند.
این منتقد در ادامه اضافه کرد: در این اوضاع برنامه هایی چون «دورهمی» و «خندوانه» با سبکی جدا از سریال های طنز مخاطبان خود را جذب کرده اند. این جذابیت هم به دلیل برجسته بودن آنها نیست بلکه بین تولیدات موجود آنها جذابیت بیشتری دارند، وگرنه هر دوی این برنامه ها کپی از نمونه های خارجی آن هستند. این مسئله پیش از مقصر بودن هنرمندان به بی بضاعتی مدیران تلویزیون برمی گردد. یعنی اگر این رسانه با بودجه مناسب و در اختیار قرار دادن امکانات به صورت عادلانه به کسانی که کار بلدند نه نورچشمی شرایط را برای حضور مجدد طنازان به تلویزیون فراهم کند، بدیهی است که این رسانه باز هم بین مخاطب جا باز می کند و از رو آوردن به کارهای طنز متوسط و ضعیف خودداری کند.
آذین خاطرنشان کرد: استندآپ های موجود نیز کار جدیدی نیستند بلکه سالهای سال است در همه جای دنیا اجرا می شوند، اما از آنجایی برنامه بهتر و مناسبی نیست، مردم به همین تولیدات جذب می شوند، به همین جهت تلویزیون باید با لحاظ کردن سلیقه مردم بطور جدی تری در حوزه تولید آثار طنز سرمایه گذاری کند.
منبع :بانی فیلم
