به گزارش هنردستان:شیوا کاتوزیان، نویسنده و کارگردان گروه ستارگان پرهیز حنانه است. گروهی که با عشق نمایش های مذهبی و تئاتر های آیینی که بر گرفته از متن مقاتل، روایات و احادیث معتبر است را اجرا میکند. کاتوزیان دکترای زبان و ادبیات فارسی دارد و مدرس حوزه و دانشگاه است. خبرنگار «فردا» در رابطه با فعالیت «گروه ستارگان پرهیز حنانه» و کارآفرینی شیوا کاتوزیان در این زمینه، با این کارگردان به گفتگو نشسته که مشروح آن را در ادامه میخوانید:
گروه حنانه از سال ۷۳ کارش را شروع کرد و کارهایمان بیشتر مذهبی و عرفانی است؛ در این مدت ۲۳ سال، بیش از ۲ هزار اجرا داشتیم؛ ۴۰ نمایش آهنگ ساختیم و ۲۰۰ تا ۳۰۰ سرود را اجرا کردیم. تمام اعضای تشکیل دهنده گروه خانمها هستند. کاری که انجام میدهیم نمایش آهنگ است. یعنی موسیقی نریشن و فرم است. برای حرکات فرم استاد بر اساس هر قصهای که داریم تعلیم میدهد. مثلا در یک کار آب نیاز داریم، آبی که ابتدای آفرینش است. استاد حرکات فرم آب را به بچهها آموزش میدهد و بچهها اجرا میکنند. یا در کار دیگری آب رود فرات را میخواهیم انجام دهیم، در واقع اسم همه آب است، اما در طراحیهای مختلف اجرا میشود.
یک دلیلش ایناست که هم نویسنده و هم کارگردان این گروه خانم است. من فکر میکنم استعداد خانمها آنقدر زیاد است که به راحتی میتوانند کارها را در یک محیط یک دست انجام دهند که نیازی نباشد که بخواهیم از آقایان هم در کار استفاده کنیم. غیر از این میخواستم خانمهایی به این گروه بیایند که دغدغه هنر دارند و در محیطهای خانمانه علاقه به فعالیت دارند.
چرا کارهای مذهبی را انتخاب کردید؟
دغدغه شخصی من، دین و مذهب است؛ دغدغه رساندن پیام اسلام و شهدا در قالب هنر را به گوش مردم دارم. به نظرم با وجود اینکه در این زمینه بسیار کار شده، ولی احساس میکنم کار جدیای انجام نشده است. یعنی خود گروه حنانه که هر سال کار آئینی «شوق حضور» را روی صحنه میبریم و ۱۸ سال است که همین یک کار را انجام میدهیم باز فکر میکنم سال بعد که میخواهیم این کار را انجام دهیم، نه تنها تکراری نشده بلکه حرفهای نگفته زیادی در آن وجود دارد. به علاوه اینکه دغدغه من دین است که در غالب هنر و به زبان شیرین خوراک، فرهنگی شود و به مردم برسد. همچنین موضوع اخلاق و ایمان هم در نمایشهای عرفانی و اخلاقی که از مثنوی و … گرفته میشود، در نمایش به تصویر کشیده میشود. به علاوه اینکه از نوشتههای مادرم در این نمایشها استفاده میکنم.
الحمدالله تا به امروز بازخوردهای خوبی از مردم گرفته ایم. به نظرم، چون تمام تلاشمان این است که خالصانه کار کنیم و نمیخواهیم فقط شعار بدهیم و به ظاهر کار کنیم، نتیجه گرفته ایم. از طرفی از درون هم روی اخلاقیات و رفتارهایمان کار میکنیم، و اینجاست که میگویند سخن که از دل برآید لاجرم بر دل نشیند. از این طرف هم از مردم بازخوردی که میبینم این است که تاثیرگرفته اند و همین برای ما کافی است. ارزش هنر هم ارتباطی است که برقرار میشود بین کسی که اجرا میکند، نویسنده یا کارگردان و … با مخاطب است. الحمدالله این ارتباط بوده و خوب هم ارتباط برقرار کردیم. از بچه ۵ یا ۶ ساله این ارتباط برقرار میشود تا آدمها با سنین بالا.
اینکه میگویید اجراهای گروه حنانه تاثیرات خوبی روی مردم گذاشته، منظورتان چیست؟ میشود مثالی بزنید؟
در کار اخیر، اجرای دانش آموزی و بزرگسال داشتیم. مثلا نماز امام حسین (ع) را در کار داشتیم که فکر میکنم اولین تاثیر را بچههای خودمان گرفتند و بعد تماشاچیها. بعد از این اجرا، وقتی مصاحبه شد و نظر تماشاچیان را پرسیدیم، مخاطبان در نظرسنجی اعلام کردند که خیلی تحت تاثیر قرار گرفته اند.
تقریبا الحمدالله از این مورد زیاد داریم. ولی آخرین که هم از نظر خودمان و هم تماشاچیان خوب بودکاری بنام “سه پله تا عشق” بود که در برج میلاد انجام شد. نظرات و بازخورد مثبتی که از این کار گرفتیم حتی تا یکی دوماه پس از اجرا وجود داشت وهنوز به ما میرسد.
نحوه جذب افراد در گروه به چه صورت است؟
بخض عظیمی از گروه که هسته اصلی کار است، دانش آموز یا دانشجوی خودم هستند؛ من در زمانی که معلم بودم از دانش آموزان کلاس و زمانی که استاد دانشگاه شدم از میان دانشجویانم آنها را به گروه جذب کردم. تعدادی از بچهها هم معرفی شدند و بعد از گزینش، همکاریمان با آنها شروع شده است.
راستش را بخواهید هنر به آن صورت که باید درآمدی ندارد؛ به علاوه اینکه اوضاع تئاتر و به خصوص تئاتر مذهبی وخیمتر هم است؛ و در تئاتر مذهبی که خانمها در آن اجرا میکنند اوضاع حادتر هم میشود.
این تفکر معنوی در بین همه اعضای گروه است؟
تقریبا بله. داریم کسانی که این میزان وابستگی کم و یا زیاد باشد، اما تقریبا همه در یک ردیف کار میکنیم. البته همه بچهها چادری نیستند، مانتویی هم داریم.
از مشکلاتی که برایتان پیش آمده یا مانع از پیشرفت شما میشود بگویید.
در جامعه ما متاسفانه فکر کم است و اکثر به دنبال کار حاضر و آماده از جای دیگر هستند. این اتفاق در همه رشتهها میافتد و در حوزه هنر خیلی عمیقتر است. در هنر چند نفر هستند که کاری را طراحی میکنند و میآفرینند بقیه کپی میکنند. این مورد در کار ما هم رخ داده و به کرات شاهد آن هستیم.
خیلی محدود است. با وجود اینکه گروه ثبت شده و شماره ثبت داریم، بعضی از قسمتهایمان برند شده و بعضی قسمتها را به نام خودمان ثبت کرده ام. باز با این حال میبنیم کاری که عینا خلاقیت است، کپی شده است.