اکبر گلپایگانی، مشهور به «گلپا» از خوانندگان سرشناس موسیقی ایران شامگاه شنبه ۱۳ آبان در سن ۹۰سالگی درگذشت.
به گزارش هنردستان ، اکبر گلپا خواننده پیشکسوت سرشناس کشور و عضو موسسه هنرمندان پیشکسوت عصر روز شنبه ۱۳ آبان ماه بر اثر بیماری درگذشت.
محمدعلی گلپایانی (گلریز) برادر این‌خواننده پیشکسوت این خبر را اعلام کرد.
اکبر گلپایگانی ۱۰ بهمن سال ۱۳۱۲ در تهران متولد شد. گلپایگانی در پنج سالگی مادر خود را از دست داد و این حادثه در آن زمان تأثیر بدی بر روحیه وی گذاشت. وی چهار برادر بنام‌های عباس، حسن (مدرس آواز و استاد دانشگاه)؛ محمد (خواننده مشهور به گلریز)خواننده سنتی در ایران است.، محمود (مهندس و مدرس آواز) و یک خواهر بنام مریم دارد.
در سال ۱۳۱۸، گلپا وارد دبستان فرهنگ شد و به عنوان قاری قرآن در کلاسش برگزیده شد. پس از این فعالیت‌ها، وی با آشنایی با تعزیه خوان محله شان و کار کردن زیر نظر او اصول اولیه آوازخوانی را آموخت. در سال ۱۳۲۰ وی به‌طور جدی و منظم تعلیم موسیقی و دستگاه‌ها را نزد پدر آغاز کرد.
در سال ۱۳۲۶ نخستین تجربهٔ حضور در یک ارکستر و گروه کر را کسب کرد و در سال ۱۳۲۷ در انجمن موسیقی مدرسه نظام عضو شد. او از سال ۱۳۲۸ به بعد با هنرمندان سرشناسِ موسیقی آشنا شد و آموزش را زیر نظر آنان آغاز کرد.
گلپا تحصیلاتش را ادامه می‌داد اما از موسیقی جدا نبود تا اینکه در پانزده سالگی با حسین خواجه‌امیری (ایرج) در مدرسه نظام همکلاس شد تا سرنوشت دو چهره فراموش‌نشدنی موسیقی ایرانی به یکدیگر گره بخورد.
اکبر گلپایگانی پله‌های شهرت و محبوبیت را چند تا یکی بالا رفت و به یکی از ستاره‌های درخشان موسیقی ایران تبدیل شد؛ آثارش، هم رنگ‌وبوی موسیقی اصیل ایرانی و هم رگه‌هایی از موسیقی پاپ را داشتند که هم توجه نسل گذشته و هم جوانان را جلب می‌کرد.
اولین آواز رسمی اکبر گلپایگانی آوازی در مایه ابوعطا در سال ۱۳۲۸ (در سن ۱۶ سالگی) در یک محفل خصوصی و در منزل استاد مرتضی خان محجوبی و با همکاری استادان بزرگی همچون مرتضی خان محجوبی، بانو قمرالملوک وزیری، سعادتمند قمی، علی تجویدی و حسین تهرانی اجرا شد .
از جمله استادان اکبر گلپایگانی می‌توان به هنرمندانی همچون حسن یکرنگی (از شاگردان اقبال آذر)، نورعلی برومند، اسماعیل قهرمانی، ابوالحسن صبا، یوسف فروتن، محمد ایرانی مجرد، عبدالله دوامی، ادیب خوانساری، حسین طاهرزاده و سلیمان امیر قاسمی اشاره کرد.
او به واسطه اجراهای خاطره‌انگیز خود در «گل‌ها» از محبوبیت زیادی در میان هنردوستان ایرانی برخوردار بود، گلپا بیشترین اجرا را در این برنامه رادیویی داشت. همچنین ایشان تنها خواننده‌ای است که در تمام سلسله برنامه گل‌ها شرکت داشته است. (۲۹۸ آواز بصورت رسمی و بیش از ۷۰۰ آواز خصوصی و رادیویی دیگر)
اکبر گلپایگانی که از او به‌عنوان «مرد حنجره طلایی موسیقی ایرانی» یاد می‌شود، به دلیل کنسرت‌ها و برنامه‌های هنری خود در کشورهای مختلف، از جمله در سازمان «یونسکو» شهرتی جهانی داشت.اجرای آواز در سازمان یونسکو در سال ۱۳۳۵، به دعوت این سازمان و اولین خواننده ایرانی که در خارج از ایران کنسرت داشته‌است.
موی سپید، مست عشق، عقیق، دل ای دل، بزم عاشقان، روی برگی بنویس عشق، چرا عاشق نباشم، و قدر محبت از جمله آلبوم‌های این خواننده ایرانی است.
او تجربیاتی نیز در بازیگری داشت و در فیلم «مرد حنجره طلایی» به کارگردانی مهدی میثاقیه در سال ۱۳۴۸ در نقش اول هنرنمایی کرد. همچنین آوای آواز او(با تار جلیل شهناز) در یک فیلم جهانی به نام «مده آ» ساخته کارگردان ایتالیایی پازولینی گنجانده شد.پازولینی قسمتی از آواز را بدون اجازه از صاحبان اثر استفاده کرده بود و گلپایگانی پس از ثبت شکایت و بعد از گذشت یک سال – به گفتهٔ خودش – یک میلیون دلار غرامت از پازولینی دریافت کرد .
اکبر گلپایگانی به واسطه سال‌ها حضور درخشان در عرصه موسیقی دهها جایزه، تقدیرنامه، و مدرک دکترای افتخاری دریافت کرد.
او پس از انقلاب ۱۳۵۷ مدتی از فعالیت‌های هنری منع شد ولی در دهه هشتاد خورشیدی به صحنه بازگشت، و همچنین به آموزش موسیقی و آوازخوانی به هنرمندان جوان پرداخت.
گلپا که طی ۶۵ سال گذشته صدای آوازش در موسيقی ايرانی جاری است، اسفند ۱۴۰۰ گفته بود تاریخ قضاوت می‌کند من برای موسیقی چه کرده‌ام: «مردم باید قضاوت کنند. تازه ما آن کارها را کرده‌ایم، حالا باید چه کار کنیم که موسیقی‌مان یک حالت عشق و محبت و دوستی و صمیمیت و زیر بغل جوانان را گرفتن و کمک‌کردن به ایشان در این راه باشد».
او در ادامه گفته بود «ما مردمی هستیم هنردوست. عشق به هنر مثل هر چیزی پشتوانه می‌خواهد. پشتوانه ما این جوان‌ها هستند. ما باید این جوان‌ها را تروخشک کنیم، آینده موسیقی ما در دست این‌هاست.»
گلپا که به دلیل کهولت سن از مدت‌ها قبل دچار عارضه قلبی شده بود و مورد عمل جراحی قلب هم قرار گرفته بود. در سن ۹۰ سالگی دار فانی را وداع گفت.
رسانه هنردستان ضایعه درگذشت این اسطوره آواز ایران را به جامعه هنری به ویژه جامعه موسیقی تسلیت می گوید .
